Geen eenvoudig doktersromannetje

Er is momenteel veel gedoe in het Universitair Ziekenhuis van Torrevieja. Het hospitaal, dat voorheen werd bestuurd door Ribera Salud en publiek-privaat was, ging in zes maanden tijd van voorbeeldig managementmodel naar chaostische omgeving. Het ziekenhuis werd 15 jaar geleden geprivatiseerd door de toenmalige regering van de Partido Popular. De spanningen tussen Ribera Salud en Generalidad Valencia liepen in recente jaren op. Die kwamen vooral voort uit  een serie ontslagrondes van honderden medische personeelsleden met een tijdelijk contract. Als gevolg van die ontslagen liep het aantal kraambedden, operatie- en IC-bedden en de plaatsen op de afdeling Revalidatie drastisch terug. Door het gebrek aan personeel kwam de kwaliteit van de zorg in het geding. 

Het leidde tot een groot tekort aan zorgpersoneel, bedden in de gangen, toename van wachtlijsten en algemene ontevredenheid onder patiënten en andere gebruikers van de plaatselijke gezondheidszorg. We weten het uit de eerste hand want Karel, de vader van vriendin Joan, kwam daar enkele weken geleden op de Eerste Hulp  terecht. Hij stond er urenlang op een brancard in de gang, werd daarna ter observatie op de overvolle afdeling Spoedeisende Hulp geplaatst maar niemand keek naar hem om. De communicatie verliep bovendien moeizaam. Men kwam maar niet tot een diagnose, liet hem handelingen verrichten die zijn klachten verergerden in plaats van verminderden. Tot overmaat van ramp brak er tijdens zijn verblijf ook nog brand uit op een afdeling waardoor alle patiënten van het ziekenhuis in één ruimte werden geplaatst. Niemand kreeg te horen wat er aan de hand was en hoe lang die toestand ging duren. 

Wij adviseerden de patiënt om te verkassen naar het nabijgelegen privéziekenhuis QuirónSalud. Beide ziekenhuizen liggen aan de N-332, op ongeveer 5km afstand van elkaar. Mondige patiënt Karel liet het er inderdaad niet bij zitten en eiste overplaatsing. Binnen twee dagen was dat, in goed overleg met zijn Nederlandse verzekeraar, een feit. Dit ziekenhuis heeft een grote groep vertalers in dienst en een toegewijd, klantvriendelijk team van medici. Eenmaal daar aangekomen, werd de diagnose in vijf minuten gesteld, zonder gebruikmaking van enige machine. Karel werd vervolgens geopereerd. De hoofdchirurg onderhield daarna dagelijks contact met hem. Na de succesvolle operatie moest worden nagedacht over de beste plaats van herstel. Elke dag was er overleg tussen Spanje en Nederland. Door tussenkomst van EuroCross werd hij een week later op een brancard met een privévliegtuig, vergezeld door een verpleger, naar Nederland gerepatrieerd. Op vaderlandse bodem verbleef hij na aankomst in een revalidatiecentrum. Zijn herstel verliep veel sneller dan verwacht. Inmiddels is Karel weer thuis en doet hij als taaie 85-jarige alweer zelf boodschappen.  

Nu wil het toeval dat mijn liefje begin vorig jaar, na een onfortuinlijke val van de trap en een gat in haar voorhoofd, met de ambulance naar het universitair ziekenhuis van Torrevieja-ziekenhuis werd vervoerd. (Niet naar QuirónSalud.) Ik belde 112 en weet nu wat ik toen nog niet wist: als je dit algemene nummer belt, word je naar het publieke ziekenhuis vervoerd. Daar werd ze destijds uitstekend en snel geholpen. Haar bed stond niet in de gang, ze werd professioneel behandeld, de onderzoeken aan haar hoofd verliepen voorspoedig, het gat werd vakkundig gedicht. Na middernacht reden we samen terug naar huis. Het vervolg van de onderzoeken deden we wel in ziekenhuis QuirónSalud. Momenteel zou ik als patiënte niet in het andere ziekenhuis terecht willen komen. Een gewaarschuwd mens telt voor twee. 

De overgang van publiek-privaat management naar volledig publiek beheer van het universitair ziekenhuis, nu onder de vleugels van de Generalidad Valencia, gaat namelijk niet zonder slag of stoot. 

In een aantal online artikelen las ik over de hieraan voorafgaande, sterk tegenvallende prestaties van Ribera Salud dus er moest wel iets gebeuren. Men presteerde op een aantal punten als slechtste in de regio: 1 kinderarts op 1.002 kinderen, 1 huisarts op 1.640 patiënten. (Het ziekenhuis van Elche-Crevillente, eveneens beheerd door de Ribera-groep, is de slechtst presterende.) Bovendien stond men op dat moment op het punt de concessie te verlengen of niet. De regioregering besloot het over een andere boeg te gooien. Ribera Salud vroeg het Valenciaanse Hooggerechtshof nog wel om terugdraaiing van dat besluit maar dat mocht niet baten. Eerder deze week las ik dat een Spaanse rechter onlangs besliste dat dit ziekenhuis een vergoeding van €250.000 moet betalen aan de moeder van een kind dat overleed door een medische fout van een dienstdoende arts in het universitair ziekenhuis van Torrevieja. Haar kind ontwikkelde in 2018 hersenoedeem als gevolg van over het hoofd geziene encefalomyelitis, ondanks herhaalde bezoeken aan de spoedeisende hulp. 

De regionalisering was een initiatief van de Minister van Volksgezondheid, Ana Barceló (1959). Deze voormalig advocate zit sinds 2018 in de Valenciaanse regering. Voor de goede orde: dit is een PSOE-regering. Zij was in de afgelopen twee coronajaren voor ons licht in donkere tijden. Ze zei namelijk heel verstandige dingen over de pandemie en daardoor kreeg ik vertrouwen in deze vrouw. Het verbaast mij niets dat de Spaanse socialisten de uit de hand gelopen privatisering van een medisch gezondheidscentrum terugdraaiden. Het verbaast mij evenmin dat sommige artsen daarop vertrokken. 

Het ingrijpen van Barceló veroorzaakte een kettingreactie onder zorgprofessionals. De hoofden Radiodiagnostiek, Kindergeneeskunde en Chirurgie stapten op, evenals de managers van de Polikliniek en het Dagziekenhuis. Een ongekende vlucht van medisch personeel. Het nieuwe hoofd van de afdeling Spoedeisende Hulp, aangesteld door het regiobestuur, nam al ontslag na amper vier maanden. Hij stelde een reeks maatregelen voor om de chaos te beperken maar vond geen steun bij het ziekenhuisbestuur, noch van zijn eigen managementteam. Kennelijk is de weerstand tegen verandering erg groot. (Dat verbaast mij, voormalig veranderingsmanager, niets...) Door zijn aftocht is een van de allerbelangrijkste afdelingen van het ziekenhuis wederom onthoofd. 

Het Medisch Genootschap in de Valenciaanse gemeenschap uitte kritiek op de gang van zaken, vakbondsvertegenwoordigers van medici spraken van structurele overbelasting. De Ondernemingsraad eiste het ontslag van Pilar Santos. Zij werd in oktober 2021 door het ministerie aangesteld als nieuwe Medisch Directeur, na  beeïndiging van het private contract. Eerder was zij medisch directeur van het Vega Baja-ziekenhuis in Orihuela. Zij zou in haar nieuwe rol niets hebben gedaan met de klachten van het personeel en hun vertegenwoordigers. 

Het medisch zorgpersoneel krijgt thans -naar het schijnt- te weinig of te laat betaald. Er is in heel Spanje een tekort aan artsen maar in dit ziekenhuis dat een almaar groeiende populatie bedient, is sprake van een nijpende situatie. De komst van een stroom Oekraïense vluchtelingen naar Torrevieja zal de situatie er op korte termijn niet beter op maken. 

Tijdens de coronapandemie functioneerde ‘ons’ ziekenhuis (QuirónSalud) steeds vaker als overloop voor het universitair ziekenhuis van Torrevieja. In het ziekenhuis van Ribera Salud werden de covidpatiënten verpleegd, medische onderzoeken en behandelingen werden in toenemende mate bij de buren uitgevoerd. Dat leidde in het privéziekenhuis tot veel meer drukte en langere wachttijden. Konden wij voorheen binnen een week terecht voor een consult, in de loop van die twee jaren liepen de wachttijden en bereikbaarheid gestaag op. Op enig moment konden we zelfs geen telefonische afspraken meer maken. 

De eigenaar van deze ziekenhuisketen is de Duitse zorggroep Fresenius Helios. Quirónsalud is de grootste particuliere ziekenhuisgroep in Spanje en heeft hier een netwerk van 49 ziekenhuizen, 71 poliklinieken, ruim 6.000 bedden en 46.000 personeelsleden. Het behandelt ongeveer 13.3 miljoen patiënten per jaar op Spaans grondgebied. Over 2021 zette de groep in Spanje meer dan vier miljard euro om.

Men professionaliseerde de communicatiesystemen in de afgelopen tijd. Zelf nam ik actief deel aan een pilot. Nu heb ik toegang tot mijn persoonlijke medisch dossier via een portaal, kan ik online afspraken maken -weliswaar nog niet met elke arts-, onderzoeksresultaten en beelden online bekijken. Daarvoor is geen bezoek aan het ziekenhuis meer nodig. Toen ik onlangs een consult ter plaatse had, ontving ik tien minuten vóór het tijdstip van mijn afspraak een bericht dat ik per omgaande diende te bevestigen waardoor ik mij niet meer bij de afsprakenbalie hoefde te melden. Dat scheelt wachten en ander gedoe. De arts wist dat ik er was en zat klaar om mij te ontvangen. Een goede ontwikkeling, al gaat het langzaam.

Ik sluit af met een tip voor de geïnteresseerde lezer. Als je vakantie houdt in deze contreien (Torrevieja, Orihuela Costa en omstreken), je hebt onverhoeds een ambulance nodig vanwege een spoedgeval (niet voor minder!) en je wilt naar QuirónSalud worden gebracht, bel dan 966925779.