Verf lekker mee met de regenboog

Afgelopen zaterdag was er weer een supergoede uitzending op tv van het satirische programma ‘Even tot hier’, het NPO-programma dat dit jaar de Gouden Televizierring ontving. Een van de onderwerpen was, dat kon niet uitblijven, de start van het WK Voetbal in Qatar. In hun versie werd de mascotte van het toernooi, La'eeb (een zwevend wezentje in wit), opgepakt en opgehangen omdat hij liefde predikte en mensen oproept “jezelf te zijn”. Paul de Leeuw kwam zijn Regenboog-hit uit 1992 ten gehore brengen. Ook die tekst werd voor deze gelegenheid aangepast. Vroeger vond ik deze luide Knuffelhomo des Vaderlands baanbrekend en verfrissend. Tegenwoordig denk ik vaak ‘tot hier en niet verder’... (Op tijd stoppen met programma's maken is ook kunst!) De campagne Verf lekker mee met de regenboog vind ik echter weer leuk. 

Er is al heel veel geschreven in de aanloop naar dit sportevenement en in de komende weken zal dat zo blijven. Vooral over de twee gezichten van Qatar: als piepkleine oliestaat is het land schatrijk in ryals maar vanwege de stricte islamitische regels is het straatarm in vrijheid en tolerantie. 

Het is opmerkelijk dat de Qatarese leiders (de emir en zijn sheiks) zich als organiserend land onvoldoende realiseerden dat zij -met hun gekochte uitverkiezing- in de schijnwerpers van de wereld terechtkwamen. Ik begrijp dat Qatar zich na de inval van Irak in oliestaatje Koeweit (1990-1991) als kleine vis in die grote Middenoostelijke zee kwetsbaar voelde en dat men daaraan iets wilde doen. Zo richtten de leiders van het land niet lang daarna de internationale radio- en tv-zender Al Jazeera op om zich in de kijker te zetten. In het slechtste geval zou dat ook helpen om te worden opgemerkt indien zij door een vijandige staat onder de voet zouden worden gelopen, net als de buren eerder. Dat lukte. Het mediabedrijf werd een gewaardeerd partner, niet alleen in de Arabisch-sprekende wereld.  

Maar niet alles dat het land sindsdien ondernam, pakte goed uit. Over de honderden, waarschijnlijk duizenden arbeidsmigranten die onder verdachte omstandigheden overleden tijdens de bouw van de voetbalstadions (8) in die grote, bloedhete zandbak is terecht veel geschreven. Voetballen in Qatar is ‘spelen op zanderige knekelvelden’, las ik ergens. Daaraan heb ik als blogger niets toe te voegen. 

Als voetballiefhebber ga ik wel kijken naar de verrichtingen van het Nederlandse en ook Spaanse elftal; die boycot ik niet. Ik heb principes maar ben niet roomser dan de Paus. Bovendien zat ik in de afgelopen jaren af en toe aan boord van een Qatar Airlines-vliegtuig, op weg naar Azië. Dat was telkens een prima reiservaring. Maar veel meer goed zul je mij niet horen verkondigen over Qatar. Altijd was ik mij bewust van het feit dat dit land een ultraconservatief moslimland is dat mij, als lesbische vrouw, waarschijnlijk stokslagen zou geven, zou stenigen of zelfs zou vermoorden als ik als inwoonster openlijk homoseksueel zou zijn. Maar op dat punt is het land ook hypocriet: als je uit een rijke familie komt, kom je met veel weg... Dat geldt niet alleen voor seksuele geaardheid maar ook bijvoorbeeld voor alcoholconsumptie. We landden enkele keren op het vliegveld van Doha en zagen daar mannen, gekleed in thawb (wit enkellang gewaad) en ghetra (hoofddeksel) net als La'eeb, met een biertje voor de neus aan de Skybar zitten. Dan kun je het westen wel beschuldigen van hyprocrisie maar kijk eens in spiegel! 

De Qatarees Khalid Salman, oud-voetbal international en ambassadeur van dit WK, gooide recent olie op het vuur door te zeggen dat homoseksualiteit niet alleen haram is -een islamitische zonde- maar ook een mentaal defect, een geestesziekte. Er achteraan zei hij ook nog iets vreselijks over vrouwen. Ik trok mijn wenkbrauwen dan ook hoog op. 

Nas Mohamed (hiernaast afgebeeld), de eerste en tot dusver enige persoon uit Qatar die uit de kast kwam en de zwijgcultuur verbrak, stelt dat Qatarezen dat oprecht geloven. Hij is van mening dat de gemiddelde Qatarees erg homofoob is. Daarom worden lhbti’ers door de staat aan conversietherapie onderworpen en onder religieuze en psychologische dwang gehersenspoeld. Dat noem ik een zonde tegen de mensheid.

Terwijl ik boven in huis aan het rommelen was, zei mijn liefje vanaf de begane grond iets over een scheidsrechter tijdens dit WK-voetbaltoernooi. Ik dacht dat ze zei “een transgender” maar het bleek “een Française” te zijn. Het blijkt te gaan om Stéphanie Frappart die met twee vrouwelijke collega’s -vrouwen uit Japan en Rwanda- op dit toernooi zal fluiten. (Frappart was de eerste vrouw die een voetbalwedstrijd leidde in de Champions League.) Goed dat deze vrouwen daar acte de présence geven maar toch minder leuk dan een transgender. In de voetbalwereld is er al wel een uit Israël, genaamd Sapir Berman. Deze 26-jarige hij werd een zij en wordt door de Europese Voetbalbond (UEFA) gesteund. 

FIFA-baas Gianni Infantino, de slippendrager van Qatar, zei tijdens de persconferentie vóór de aftrap van het toernooi dat zijn collega Bryan Swanson, die ook homoseksueel is, zegt zich veilig te voelen in Qatar. Hij verwijt het Westen hypocrisie maar ik verwijt hém struisvogelgedrag. Man-man-man, wat een oogkleppen! Hij weet toch ook -net als iedereen- dat buitenlandse homoseksuele bezoekers daar geen gevaar lopen? Hun aanwezigheid en gedrag zal tijdens dit toernooi door de vingers worden gezien. (Al moet dat nog blijken.) Dat ligt helaas heel anders voor Qatari.   

Vorig weekend las ik een mooi interview met de 35-jarige Nas Mohamed in de Volkskrant. Deze Qatarees-in-ballingschap, gay, arts en lhbti-activist weet als geen ander welk leed schuilt achter dit WK. “Dit regime houdt de wereld voor de gek.” Als openlijke homo vroeg in 2015 asiel aan in de Verenigde Staten toen hij daar studeerde. Twee jaar wachtte hij in spanning af of hij een verblijfsvergunning zou krijgen. De Amerikaanse overheid twijfelde namelijk of hij echt gevaar liep, omdat er geen bewijs is van geweld tegen lhbti’ers in Qatar. Als hij zou worden teruggestuurd naar zijn geboorteland zou hij liever zelfmoord plegen. Inmiddels runt Mohamed zijn eigen kliniek in San Fransisco waar hij vooral zorg verleent aan lhbti'ers, met veel aandacht voor hun seksuele en mentale gezondheid. 

Als daad van steun richtte deze activist ook de Proud Maroons op, ‘The National Football Supporters Group that Qatar never wanted’. Het zijn de enige voetbalsupporters ter wereld die geen fans kunnen zijn van hun eigen elftal omdat ze in de gevangenis zouden worden gegooid als ze er open over zijn. Mohamed is president van de club.

De naam Maroons is bewust gekozen want het is de koosnaam voor het nationale elftal (naar hun roodbruine tenue). Als het nationale team aan de bak is, gaat deze supportersgroep online publiceren dus ik houd de vinger aan de pols. Mohamed roept mensen op te reageren op sociale media met #ProudMaroons als het team een doelpunt scoort. Geen idee of en hoe vaak dat gaat gebeuren... 

De eerste loting van het thuisland was tegen het Nederlandse elftal maar daar werd ingegrepen. Men schatte in dat dit zou uitlopen op een drama voor de Maroons. In tweede instantie moesten ze tegen het team van Ecuador spelen. Het kan nepnieuws zijn maar het verhaal gaat dat Qatar zeven voetballers van het Zuid-Amerikaanse elftal met miljoenen omkocht om de openingswedstrijd te verliezen. Met 1-0, het doelpunt zou vallen in de tweede helft. De miljoenen mochten niet baten. De thuisploeg stond al na 20 minuten achter met 0-2 en verloor de wedstrijd met erbarmelijk spel. 

Qatar is over anderhalve week tegenstander van Oranje. Ik hoop dat we het thuisteam dan “from the matt playen”, om met coach Van Gaal te spreken. Vanmiddag speelt het Nederlands elftal de eerste wedstrijd van dit toernooi, tegen Senegal. (Die kunnen wel voetballen.) Ik zal voor de buis zitten en aanvoerder Virgil van Dijk met zijn OneLove-armband aanmoedigen. Als blogger ga ik de komende weken regenbogen verven, ook als de header niet past bij het onderwerp. Je bent gewaarschuwd.