Panne

Het was alweer geruime tijd geleden dat ik mijn laatste culiblog schreef. Er waren nieuwe recepten, nieuwe kookervaringen, introductie van de Nutriscore (in Nederland), krimp- en graaiflatie overal... dus het moest er maar weer eens van komen. 

Vantevoren had ik niet kunnen bedenken dat ik het volgende zou gaan schrijven. Afgelopen maandag, Dag van de Arbeid, zou de eerste tv-uitzending van het nieuwe seizoen van Masterchef Australia daar worden uitgezonden. Alle opnamen waren klaar, jaargang 15 kon daar beginnen!

De plotselinge dood van jurylid Jock Zonfrillo in de vroege uren van diezelfde dag zette een streep door dat plan. Mijn liefje las het bericht ´s ochtend als eerste in The Guardian en vertelde het mij. Ik kon mijn oren niet geloven, was eerst verbijsterd en daarna verdrietig. Het bericht stuurde ik door naar vriendin Bernadette in Nederland. (NOS of een andere nationale nieuwssite meldde nog niets over zijn dood.) Zij is net zo´n grote fan van dit kookprogramma als wij. Daar zaten we, ieder met natte ogen op de bank. 

Deze chef met Italiaanse (vader) en Schotse roots (moeder) overleed alleen, in een hotelkamer in Melbourne, op 46-jarige leeftijd. Sinds 2019 was hij een van de driekoppige jury van Masterchef Australia. Nadat het trio George Calombaris, Gary Mehigan en Matt Preston ermee ophielden, vond ik het even wennen met de nieuwe bezetting door Melissa Leong, Jock Zonrillo en Andy Allen. De verandering viel niet direct in goede aarde maar erg lang duurde die schroom niet. Het pakte heel goed uit, wat mij betreft. Er was een goede dynamiek in het nieuwe team. De Australische variant van deze kookwedstrijd behield mij als fan.

Zonfrillo, echtgenote Lauren Fried en hun twee kinderen Alfie (5) en Isla (2) verhuisden recent naar Rome omdat hij daar een nieuwe start wilde maken als ondernemer en chef. (Hij heeft twee volwassen dochters uit twee eerdere huwelijken.) In Australië strandde zijn zakenimperium en werd hij failliet verklaard. Vanwege zijn rol bij Masterchef woonde het gezin in een huurhuis in Melbourne. Zonfrillo vloog vorige week zondag alleen naar Melbourne terug voor een promotietour vanwege de start van het 15^de seizoen. Hij verbleef in een boutique hotel om de hoek van zijn voormalige woonadres. Daar trof de politie hem dood in zijn hotelkamer aan. Ze klopten bij hem aan voor een zogenaamde ‘welfare check’. Zijn vrouw had hem namelijk vanuit Rome al minstens tien keer gebeld en er werd niet opgenomen.

Zonfrillo was in de Masterchef-keuken altijd te zien met ‘worry beads’ in de hand. Hij gebruikte die kralenketting als kalmeringsmiddel tegen stress. De ketting die reuring bij kijkers en critici veroorzaakte, had speciale betekenis voor hem omdat hij die ontving van de echtgenote van een dierbare vriend, journalist en culinair recensent A.A. Gill die op 62-jarige leeftijd overleed aan de gevolgen van kanker. Zonfrillo had het ding vanaf de eerste uitzending op zak. Toen dit verhaal eenmaal naar buiten kwam, besloot hij zijn talisman niet meer te verstoppen en uit de kast te komen als iemand met angsten die hij hiermee probeerde te bedwingen. Hij noemde die ketting “a sancatuary for the mind”. Hij maakte ze ook zelf met het label Caim (Schots woord) en die vlogen als warme broodjes over de toonbank. Van elke verkochte ketting doneerde hij $5 aan ‘Beyond Blue’, een Australische organisatie die hulp verleent aan mensen met geestelijke gezondheidsproblemen. 

Aanvankelijk dacht ik dat hij wellicht zelfmoord had gepleegd. In het persbericht dat volgde op zijn plotselinge overlijden werd echter gesproken over een natuurlijke dood. 

Zonfrillo scheen sinds 2021 aan darmkanker te lijden en onderging behandelingen. De chemotherapiën zouden hem zwaar vallen. Dat las ik in Australische kranten in de afgelopen dagen. Hij zou zijn ziekte bewust voor het grotere publiek hebben verzwegen omdt hij niet wilde dat mensen medelijden met hem zouden hebben of hem anders zouden gaan behandelen. Het eerste bericht over kanker werd naar buiten gebracht door een buurman van de chef in Melbourne. Naar verluidt, werden die twee goede maatjes en deelden ze ´s avonds geregeld verhalen over hun demonen met elkaar, onder het genot van een goed glas Schotse whisky.

Dat Zonfrillo nogal wat demonen had, valt te lezen in zijn autobiografie ‘Last Shot’, die in 2021 uitkwam. Daarin rept hij overigens niet over kanker, wel over zijn vroegere heroïneverslaving en over dakloos zijn. In 2000 emigreerde hij naar Australië. Op de vlucht er naartoe zou hij zijn laatste shot hebben genomen. Hij begon aan een nieuw leven aan de andere kant van de wereld, zat barstensvol  ambitie. 

Het klinkt misschien -en onbedoeld- cynisch maar darmkanker zou een natuurlijke doodsoorzaak kunnen zijn voor een chef van zijn kaliber. Er zou namelijk een relatie bestaan tussen darmkanker en het veelvuldig eten van rood vlees. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) classificeerde rood vlees als 'mogelijk kankerverwekkend' omdat het verband nog niet 100%  overtuigend is. Iemand die dagelijks 100 gram rood vlees eet, heeft 17% meer risico op het ontwikkelen van darmkanker dan iemand die dat niet doet. Darmkanker is een verraderlijke vorm van kanker omdat het jaren kan duren voordat die wordt ontdekt.

Channel 10, het Australische tv-kanaal waarop seizoen 15 wordt uitgezonden, stelde de start van deze jaargang van het alomgeliefde kookprogramma een week uit. Dat verliep niet geheel volgens plan. Online verschenen de eerste 17 minuten van het nieuwe seizoen waarin je Jock Zonfrillo en collega´s de 18 amateurkoks van het nieuwe seizoen ziet begroeten en Jamie Oliver als gastjurylid enthousiast hoort verwelkomen. Oliver was de eerste gastchef van deze jaargang. Totdat iemand van de zender de automatische piloot uitzette en zijn of haar eigen hersenen ging gebruiken. Tja. Het is bizar om iemand op het scherm te zien, alive & kicking, die eerder die dag overleed. 

De officiële eerste uitzending vond gisteravond plaats op Australische tv. In overleg met Zonfrillo´s naasten werd die voorafgegaan door een hommage van een uur aan de overleden chef. Die uitzending keek ik gisteravond online terug. Er kwamen veel collega´s aan het woord, er was veel emotie. Men sprak mooie woorden over de man die in de culinaire wereld maar ook daarbuiten zeer zal worden gemist.  

Het gekke is dat wij hem voorlopig niet hoeven te missen. Het nieuwe seizoen van Masterchef Australia -met hem als jurylid- wordt vanaf augustus weer uitgezonden op de Nederlandse tv.