Woorden, geen woorden voor

Links mijn beeld, rechts hun beeld

Op de dag van de viering van de Indonesische onafhankelijkheid (17 augustus jongstleden), introduceerde talenapp Duolingo een bèta-versie van Engels-Bahasa Indonesia. Deze applicatie was vorig jaar reeds aangekondigd, de geplande publicatiedatum stond in mijn agenda. De datum werd gehaald. Dank aan de negen lokale vrijwilligers die dit mogelijk maakten!

Ik was erg benieuwd wat al dat droogzwemmen met de Balinese kids in de loop van de jaren opleverde. Enthousiast begon ik aan les 1. Het begon goed, al was er een oefening met een foutje. Zonder schroom stuurde ik de foutmelding door; dat maakt het programma alleen maar beter. In de lessen Spaans maak ik regelmatig gebruik van de testfunctie. Je krijgt dan een selectie uit alle oefeningen van een bepaald lesblok voorgeschoteld en mag maximaal drie fouten maken. Als dat lukt, krijg je de maximale punten en een lingot, een virtuele munt waarmee je nieuwe oefeningen kunt kopen. Als de test mislukt, krijg je een sneu geluidje en nul punten. In de Indonesische app durfde ik dat tot nu toe slechts éénmaal - met sukses. Dat geeft de burger moed. Het is zo’n leuk programma! Ik ben niet de enige die dat vindt: Duolingo heeft inmiddels 200 miljoen actieve gebruikers. Als het programma aanslaat in Indonesië, kan dat aantal zomaar verdubbelen. Hulde aan professor Von Ahn en zijn Zwitserse student Severin Hacker, de bedenkers en oprichters van deze (gratis) taalapp.

Een dame die praat als Tante Lien spreekt de Indonesische zinnen uit. Tini is de vrouwennaam die in oefeningen opduikt. De beginnerslessen bleken gemakkelijk al had elk lesblok wel iets leerzaams. De Indonesische taal is niet ingewikkeld om te leren, het heeft weinig grammaticale regels. Zo kent de taal geen lidwoorden ‘de, het, een’ en geen werkwoordvervoegingen. Ook vrouwelijke en mannelijke zelfstandige naamwoorden zijn niet aan de orde (zoals dat wel het geval is in het Spaans), evenmin als meervoudsvormen. Voorlopig heb ik nog 80 blokken te gaan, elk met vier à zes oefeningen dus ik kan vooruit. Mijn ochtendprogramma bestaat thans uit lessen Indonesisch voor Engelstaligen, gevolgd door meer lessen Engels voor Spaanstaligen. Nee, dat verwart mij niet. Een Duolingo-student besteedt gemiddeld 10 minuten per dag aan taallessen, aanzienlijk minder dan mijn eigen gemiddelde.

Ik besloot een link van het programma naar Elsa in Bali te sturen, met enige toelichting. Ik had het nog niet verstuurd en nader uitgelegd of er kwam een screen shot terug van Duolingo Engels voor Indonesiërs! Zij doen dus de omgekeerde weg. Kita senang. Haar Engels kan best een zetje in de goede richting gebruiken al begrijpen we elkaar uitstekend als we spreken en schrijven. Ook zij vond de oefeningen erg leuk. Zelfs zó leuk dat ze het aan haar beide zonen (7 en 11 jaar) toonde. Het vervolg laat zich raden: die wilden ook aan de slag met Engels. Moeder maakte inmiddels voor ieder familielid een gebruikersprofiel aan.

Damai, Yuda (met nieuwe keepersuitrusting) 

Waar we ze kunnen stimuleren, doen we het. Een dag niet geleerd, is een dag niet geleefd. En samen leren is nog leuker. We brachten de ouders het belang van vitamines L (Love) en A (Attention) bij, probeerden hen verantwoordelijkheid en spaarzaamheid bij te brengen (!), leerden de mannetjes zwemmen en tekenen, lazen hen voor -ze houden nu allebei erg van lezen-, brachten hen liefde voor de natuur, voor dieren en de zee bij, brachten tweetalig onderwijs naar voren, en zo voort. We kijken met heel veel plezier daarop terug. Gelukkig blijven onze suggesties in vruchtbare aarde vallen. Onze kleine Balinese familie doet het goed. 

Enkele jaren geleden gaf ik hen mijn oude laptop kado die ze nog steeds gebruiken om de tientallen foto-albums van onze gezamenlijke tijd in Bali terug te kijken. Dat doen ze wekelijks, naar verluidt. Yuda komt op de gekste momenten terug op een bepaalde herinnering en dat is mooi om te zien. Konden ze dat apparaat eveneens gebruiken voor Duolingo? Dat bleek niet te lukken, de besturingssoftware is verouderd. Dat wordt dringen op de smartphone!

Op het moment dat wij intensief met elkaar over dit onderwerp appten, meldde Elsa dat ze lokaal weer een flinke beving voelde. De derde van die dag! Onze QuakeFeed-app gaf het nog niet aan maar binnen een minuut was het tingeltje wèl te horen. Het bleek weer te gaan om een beving ten oosten van Lombok, met een kracht van 6.9 op de magnitudeschaal. Ik heb er geen woorden voor zoals dit eiland thans door natuurgeweld wordt getroffen…

Inmiddels blijkt in het noorden en noordoosten van het eiland geen gebouw meer overeind te staan. Ik las dat Lombok op een breuklijn van de Australische tectonische plaat en de Soenda-plaat ligt. De Australische plaat schuift ten noorden van Lombok over de Soenda-plaat; dit verschijnsel wordt ‘back-arc thrusting’ genoemd. Bij dat schuren komt zoveel energie vrij dat er bevingen ontstaan. De Australische plaat beweegt naar het noordoosten met 6 centimeter per jaar. De Soenda-plaat was ooit onderdeel van de Euraziatische plaat maar beweegt nu onafhankelijk oostwaarts, naar verluidt met 10 milimeter per jaar. Dat gaat voor een onrustige tijd in de regio zorgen. Ook gisteren was het de hele dag raak in en rond Lombok: 5.3, 5.2, 4.6, 4.9, 4.7 en 4.5. Zelfs vanmorgen was daar weer een beving van 5.1, inclusief tsunami-waarschuwing. Kasian.

Bezoek aan een Sasak-dorp (Lombok)

Mijn liefje en ik kwamen begin december 2005 voor het eerst in Bali aan. Deze Indonesische provincie was het startpunt van onze eerste wereldreis. We werden er destijds als helden onthaald en dagelijks in de watten gelegd. Ik denk dat daarmee de kiem werd gelegd voor onze latere avonturen op het eiland van de Goden. Hoe vaak we toen van lokale mensen hoorden dat ze blij waren met onze komst, is niet op de vingers van vier handen te tellen. Op 1 oktober van dat jaar werd het boeddhistische eiland opgeschrikt door drie bomaanslagen, gepleegd door leden van een radicaal-islamitische groep. Kuta en Jimbaran -twee toeristische centra- werden getroffen, er vielen veel slachtoffers, lokalen en buitenlanders.

Na onze rondreis door Bali vlogen we naar Lombok, met een luchtvaartmaatschappij die inmiddels niet meer bestaat (Merpati). Daar werden we opgewacht door een lokale gids die alles fout deed wat hij maar fout kon doen. Tja. Hij bracht ons niet naar de plekken die wij wilden bezoeken maar volgde zijn eigen programma. Dat leidde tot spanningen. Hoe anders was dit in vergelijking tot onze voorafgaande ervaringen?! Het allerergst vond ik zijn foute grappen over de bommen op Bali. Alsof dat leed hem deugd deed. Dat stak ons dermate dat we eerder dan gepland naar Bali terugkeerden, tot ergernis van diezelfde gids. De Indonesische president Jokowi mag Lombok dan een van de tien andere Bali’s noemen… Saya tidak setuju (ik ben het er niet mee eens). Met dank aan Duolingo.