Beter een verre vriend dan een slechte buur

Mijn liefje en ik kregen onlangs een grote teleurstelling te verwerken. We likken onze wonden. Doorgaans vind ik het inspirerender om over ideeën dan over mensen te bloggen maar soms is er een reden om daarvan af te wijken. Het gaat namelijk over onze relatie met Spaanse buren Jésus y Isabel. Die begon goed, eerder dit jaar. Terwijl wij in Chili rondreisden, kochten zij het huis van buurvrouw Barbara pal naast ons. We wisten dat ze in 2018 reeds voor bezichtiging kwamen maar ze moesten hun eigen woning elders eerst verkopen voordat ze tot aankoop van ons buurhuis konden overgaan. Zo geschiedde.

Hij is gepensioneerd geschiedenisleraar, zij is jonger en moet nog enkele jaren doorwerken als wiskundelerares op een plaatselijke middelbare school. Toen zij in maart naar de notaris gingen voor de overdracht feliciteerden we hen met een fles Spaanse cava en een kaart. Later, op een zonnige zondag werden wij uitgenodigd om een glaasje bubbels met chocoladetaart bij hen te komen nuttigen. Wij gingen graag op de uitnodiging in.

Haar oudste broer bracht Franse champagne mee, haar moeder de taart. We leerden andere leden van hun familie kennen: de mater familias aan haar kant, al haar broers met en zonder aanhang. Het viel mij toen al op dat onze buren mondjesmaat deelnamen aan het geanimeerde gesprek. In de loop van de tijd leerden we haar zoon en zijn kinderen uit eerdere huwelijken kennen. Alles draait bij hen om familie. Dat geldt overigens voor veel Spanjaarden die wij leerden kennen.

We hielden er rekening mee dat ze het een en ander in huis wilden veranderen of renoveren. Ze kregen hulp van de handigste broer van Isa, iemand die wij tijdens de housewarming leerden kennen. Doordeweeks is hij biochemicus, in het weekend is hij de klusser van de familie. In een geel veiligheidshesje helpt hij zijn zwager waar en wanneer hij kan. Vernoemen je ouders je als baby naar de zoon van de bekendste timmerman ter wereld en dan blijk je zelf over twee linkerhanden te beschikken. 't Is wat?! Toppunt van ironie. 

De klus begon in de woonkamer: broerlief bracht accoestische isolatie aan op de wand die hun woonkamer van de onze scheidt. Langzaam trokken ze naar achteren en naar boven. Een goede zaak, al werd het gedaan met, ogenschijnlijk, mindere materialen. We hebben er verstand van want we kozen voor een degelijk Duits systeem in onze vorige woning. (Hun oplossing leek meer op wat wij op de vloer van de eetkamer legden...) Daar heb ik overigens begrip voor; Spaanse lerarensalarissen zijn niet hoog en een staatspensioen al helemaal niet.

Zelf houden wij rekening met buren. Uit eigen ervaring weet ik dat isolatie in oudere Spaanse woningen notoir slecht is. We hebben hier dempers onder stoelen en (bijzet)tafels en een kleed in de woonkamer. Bovendien dragen we zachte schoenen binnenshuis. Maar als zij willen isoleren, moeten ze dat vooral doen. Jésus heeft nogal een diepe, lijzige stem dus hoe dikker de wanden, hoe beter. Iedereen heeft er baat bij.

Het gehamer en geboor ging dagelijks door, tot ver na 20:00 uur 's avonds. Wij vonden dat na enige tijd te lang duren en te veel worden. Ongestoord DWDD en NOS Journaal kijken was er niet bij. De tv ging op onze kant op extra hard. Wij vroegen beleefd of we met hen konden afspreken om niet te klussen na dat tijdstip. Even ging het goed totdat het weer fout ging.

Ik belde maar weer aan, zij het beschroomd. De buurman toonde daarop een eerste glimp van zijn ware gezicht. “Dit is España!” riep hij fanatiek. Als we last van hen hadden, moesten we maar gaan klagen bij de politie. Ik knipperde met mijn ogen. Had ik dat goed verstaan?! Volgens de Spaanse wet is het toegestaan om tot 21:00 uur te  klussen. Dat kon zo zijn maar als wij nu vroegen of ze wat eerder konden stoppen om ons tegemoet te komen, dat was toch niet onredelijk? Wij houden toch ook rekening met hun dagelijkse siësta? Ik vond zijn reactie uiterst onaangenaam.

De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat er toen al meer speelde. Jezus is de hele dag thuis terwijl Maria uit werken gaat. Hij komt laat uit bed, doet zijn gymnastiekoefeningen op het terras, gaat af en toe naar de sportschool maar lijkt verder geen vinger in het huis uit te steken. Pas nadat moeder de vrouw thuiskomt, is er actie te bespeuren. Dan wordt er stofgezogen, gekookt en boodschappen gedaan. Door haar, welteverstaan. (Het huis staat op zijn naam meldde hij tijdens ons allereerste gesprek.) Wij bestempelen hun relatie als traditioneel. Hij is kennelijk de man in huis, zij het vrouwtje. Wat hij aan lengte mist, compenseert hij ruimschoots met machismo. We hoorden hem onaardig en narrig doen tegen derden. Kortom: de buurman is geen man naar ons hart.

We werden ons bovendien bewust van zijn neurotische gedrag: rolluiken naar beneden, rolluiken omhoog. (Zij hebben zelfs één rolluik binnenshuis.) Als hij even  naar het vakantiehuis van zijn zwager wandelt, 50 meter verderop in de straat, gaat de luiken dicht en de deur op slot. Hij zit soms overdag in huis met alle rolluiken naar beneden en de voordeur potdicht. Hun auto gaat oprit op-oprit af, al biedt de straat doorgaans volop parkeergelegenheid. Is hij bang? Voor wie? Voor wat? Wij zouden er onrustig van worden…

Ons verzoek om rekening met elkaar te houden, viel bij Jésus dus niet in goede aarde. Ze stopten voortaan tijdig met klussen maar het kwade bloed was gezet bij hen. De relatie verzuurde. Zij vonden ons hoogstwaarschijnlijk zeuren. Er werd weggekeken als wij in beeld kwamen, groeten deden ze liever niet meer. De zonnebrillen bleven onder alle weersomstandigheden op. Zij leek daarin aanvankelijk milder dan hij, al stond haar gezicht vaak op donder. Zij is van nature al niet het zonnetje in huis... Wij, daarentegen, bleven stug groeten en oogcontact maken. Redden wat er te redden viel.

Toen kregen we in april de eerste gota fría van dit jaar op ons dak. Die was heftig. Wij hielden het droog maar ons kantoortje liep waterschade aan het plafond op. Bij nader inzien bleek hun eetkamer en derde slaapkamer (naast ons kantoor) blank te staan. Niet dat ze ons dat meldden, hoor; dat moesten we zelf uitvinden. Mijn liefje zag namelijk een groot doorweekt kleed liggen drogen op hun terras. Zij vroeg naar hun schade. Schoorvoetend meldden ze dat die inderdaad nogal groot was.

Eventuele angst dat we hen op onze schade zouden aanspreken, was volledig onterecht. Als Hollanders zijn we goed verzekerd, ook in het buitenland. Van onze verzekeraar kregen we spoedig groen licht om onze schade te repareren. Zij lieten vervolgens een overkapping aanbrengen op hun achterbalkon; iets dat wij niet hebben. Slechte voegen op de vloer zouden de oorzaak van de schade zijn. Tijdens de recente,  allerheftigste gota fría tot nu toe in Spanje (DANA; zie eerdere blogs), ontstond er bij ons geen schade. En bij hen? Geen idee! Zij communiceren immers niet…

Die communicatiestoornis werd nóg duidelijker toen ze op een dag een hoge stellage tegen hun gevel zetten. Er kwamen klussers om te verfen. Nu moet je weten dat zij en wij in een constructie van twee-onder-een-kap leven. Als je de helft wilt gaan verfen, bespreek je dat toch met de buren? Zij niet. Ze trokken een kaarsrechte lijn tussen hun casa en de onze en gingen aan de slag. Het bleek echter een laag of twee te weinig. Door de nieuwe verflaag kon je nog steeds de oorspronkelijke muurbedekking ontwaren. Mislukt project, vonden wij. Wij hielden onze monden dicht maar vonden er deste meer van. Deze hele gang van zaken zette wederom kwaad bloed. Maar nu bij ons. We bleven echter groeten, voor de goede vrede.

De klap op de vuurpijl kwam twee weken geleden. Zij verhoogden de scheidingswand om hun terrassen heen met een houten schutting van minstens een halve meter. Zonder enig overleg. We merkten dat toen we schaduw over het terras zagen glijden.  Ik liep naar buiten maar bleef voorlopig op eigen terrein, twee Spaanse zinnen herhalend: “normale mensen praten met elkaar…” en “normale mensen communiceren met hun buren…”. Zij klusten door alsof ik niet bestond.

De stille getuige...

Daarop stapte ik naar buiten en stond voor hun poort. Met andere teksten. Wij zouden zicht en zon verliezen en dat was ongewenst. Hun constructie kon niet worden geplaatsen zonder accoord van onze kant. 

De klussende broer wees zonder woorden op de spleten in de houten wand. Daar kon je doorheen kijken als je wilde. Voorts realiseerde ik mij terstond dat de schutting aan hun kant van de wand stond. Daartegen hadden wij formeel niets in te brengen. Tja. 

Mijn liefje deed nog een duit in het zakje met “¡No aqui!”. Inderdaad, niet daar. We praatten als Brugman, argumenterend voor wat we waard waren. Extra verhoging op hun voor- en langste zijkant is hun zaak al zullen de Madrileense buren aan de andere zijde evenmin staan te juichen. Maar een scherm plaatsen tussen de huizen van permanente bewoners in, dien je met elkaar te overleggen. Al ben ik bijna 20 jaar weg uit het Vaderland, polderen zit nog in mijn bloed.

De schutting werd op dat moment weggehaald maar Spuit 11 (buurman J.) bleef praten terwijl wij richting de eigen voordeur liepen. Hoe had ik hem durven beledigen met te suggereren dat hij geen normaal mens was? Het was op dat moment gemakkelijk om “claro que si” of “correcto” te antwoorden maar ik hield mijn kaken stijf op elkaar. De situatie was ontvlambaar genoeg. Bovendien zag ik hem ervoor aan naar de politie te rennen om mij aan te klagen wegens smaad. De macho. Zijn aangetaste eergevoel resoneerde niet bij mij; integendeel. Ik keek hem met zoveel dédain in mijn ogen aan als ik op dat moment kon opbrengen. Als blikken konden doden, had hij tussen zijn eigen nieuwe planken gelegen.

We dachten dat we plaatsing daarmee hadden voorkomen maar niets was minder waar. De volgende ochtend -vroeger dan normaal- werd de, aan onze zijde reeds gelakte, houten schutting alsnog op de scheidingswand geplaatst. Toen knapte er iets in mij. Stampvoetend liep ik naar buiten, stoom kwam uit mijn oren. De buurman was afwezig dus ik zei tegen de buurvrouw hoe lelijk hun oplossing was en hoe gestoord hun gedrag was. (Voor de geïnteresseerde lezer: dat heet “conducta perturbada”.) Hoe kun je zo’n plan doorduwen als je onze bezwaren kent? Als zij in een gevangenis wilden leven àla. Wij niet!

Elk van mijn Spaanse volzinnen herhaalde zij met een valse glimlach op het gezicht. Een zeer effectieve reactie die ze ongetwijfeld aanleerde tijdens een buitenschoolse cursus van haar werkgever. Een goede tactiek om boze ouders van leerlingen te kalmeren en zich lullig te laten voelen. Zo werkte dat tenminste bij mij. Ik kreeg een koekje van eigen deeg. Zij was het die daarop uitsprak wat ons nog lang zal heugen: “ik wil helemaal geen buren!”. Daar konden we het mee doen. Wij weten nu zeker: Isabel is net zo vreemd als haar echtgenoot. Zij rondden hun zoveelste ‘Net Niet’-project af: de houtkwaliteit is oké maar de ombouw te lomp.

Ons restte een slechte nachtrust. Je wilt niet weten wat we hen, afzonderlijk van elkaar en samen, wilden aandoen. Van fysieke pijn tot materiële schade. Groot en klein. (Wees niet bang, dat gaat niet gebeuren.) De volgende dag liet ik twee dingen kapot vallen en stak ik mezelf met een scherp in de handpalm. Onbedoeld, welteverstaan. Zo’n aanvaring ging mij niet in de koude kleren zitten. Mijn liefje vermijdt zoiets bij voorkeur. Zelf ga ik iets dergelijks niet uit de weg maar leuk is anders. We vroegen ons af of zij er ook last van hadden. Al is hun gedrag bepaald niet sociaal, ze zijn niet onbeschaafd.

Het is frustrerend dat we sinds onze verhuizing met menig Spanjaard in de straat een goede relatie opbouwden maar dat het met onze directe buren niet lukte. Groeten is nu definitief van de baan. Deze Spaanse buren zijn voortaan lucht voor ons. Onze Deense buren kregen een glimp van het geschil mee. Zij zijn het met ons eens: hun eenzijdige actie is bizar, het resultaat niet fraai. Ook Jan noemt zijn uitzicht geblokkeerd.

Buurman Jésus zag ik stiekem al eens verrukt naar zijn houten schutting kijken. (Hij kan er zó Iberische varkens met zwarte hoeven gaan houden!) Hij heeft echter nog een belangrijke klus te doen: een oplossing vinden voor zijn lage toegangspoort. Wij, lange vrouwen, kunnen hem namelijk nog steeds met zijn hoepeltje zien gymen.