Bats not so bad?

Het is vandaag Bat Appreciation Day al valt er wereldwijd weinig te vieren. Als we het bericht over deze dag en over vleermuizen mogen geloven, dan worden de dieren onterecht aangezien voor verspreiders van ziektes. Tja. Dat lijkt mij nepnieuws… De organisatoren achter deze dag wijzen juist op de grote waarde die ze hebben voor ons ecosysteem. Feit is dat niet is vastgesteld dat de vleermuis daadwerkelijk de overbrenger van covid-19 was. Wel dat het een zeer aannemelijk scenario is. Men vermoedt dat een andere diersoort (pangolin, schubdier) als tussengastheer diende bij de besmetting van mensen. We zullen het nooit precies weten. De markt van levende, wilde dieren in Wuhan werd razendsnel opgeruimd en schoongemaakt.

De Nederlandse Zoogdiervereniging sloot zich eerder deze week aan bij nieuw beleid voor vleermuisonderzoek. Het dier valt onder de Wet Natuurbescherming en daarom hebben wetenschappers voor veldonderzoek een vergunning nodig. Voorlopig hoeven wetenschappers op dit onderzoeksterrein niet te rekenen op ontheffing. Dat nieuwe beleid werd opgesteld om de vleermuizenpopulatie tegen het coronavirus te beschermen, dat wil zeggen: tegen de overdracht van mens op dier. Ô ironie.

De organisatie Bat Conservation International werd in 1982 opgericht om zich in te zetten voor het behoud van deze diersoort. Ik las dat er wereldwijd 1.300 soorten bestaan, allen onmisbaar voor de natuur. (Waarom worden ze dan gegeten?!) De Amerikaanse wetenschapper dr Merlin Tuttle (1941) zou wereldwijd dé autoriteit zijn op dit vlak. Met zijn puntige oren en scherpe hoektanden heeft hij wel iets weg van zijn favoriete ‘mascota’. Van de organisatie kregen we een tip over hoe deze dag het best kan worden gevierd: vliegend. Joehoe! Met name goed voor huisarrestanten als wij.

We video-appten deze week met Ketut die inmiddels terugkeerde naar Bali. Hij reisde niet met een cruiseschip naar huis maar vloog van de westkust van de Verenigde Staten eerst naar Japan, met slechts 23 passagiers aan boord. Van daaruit vloog hij door naar Jakarta met een handjevol passagiers om vanuit deze hoofdstad in een vliegtuig met vijf passagiers naar eindbestemming Denpasar te reizen. Daar werd hij per omgaande naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis getransporteerd voor een coronasneltest. Hij testte negatief.

De arts belde vervolgens met de kepala desa (dorpshoofd) van zijn Noord-Balinese woonplaats om te melden dat hij eraan kwam en dat hij 14 dagen thuis in quarantaine moest. Ze houden hem nu in de gaten. Van echtgenote Elsa wisten we al dat zij bepakt en bezakt en met vier kinderen evacueerde naar het huis van haar schoonmoeder, in de heuvels van Lovina. Een hoop gedoe en voor ieder jong gezinslid extra vervelend omdat ze niet bij hun papa mogen zijn maar desalniettemin een verstandige aanpak.

We vragen ons wel af of de twee oudste jongens vanaf hun voorlopige onderkomen online huiswerk kunnen maken, of daar voldoende internetverbinding aanwezig is om dat te doen. Ik vermoed niet dat ze naar hun lagere school terugkeren voor het einde van dit schooljaar. Yuda gaat volgend jaar naar de middelbare school, Damai naar de vierde klas van de basisschool. Vooral nummer 2 mag geen leerachterstand oplopen. Mijn liefje droomde twee nachten achter elkaar over de mannetjes dus die maakt zich zorgen…

Zodra we wisten dat Ketut weer op het Balinese honk was, belden we hem. We troffen hem alleen aan in een donker en leeg huis, met een bordje witte rijst met ei en groenten voor zijn neus. “Van de catering”, meldde hij met gevoel voor humor (ofwel: Elsa; ik zag overigens geen taugé en brocoli liggen.) Zij werkt momenteel als pembantu in een huurvilla waar een Amerikaan verblijft die zijn lokale hotel moest verlaten en voorlopig niet naar zijn vaderland mag terugkeren. Gelukkig heeft ze betaald werk. 

Hij bleek het warm te hebben, zat met ontbloot bovenlijf voor de camera. Hij verontschuldigde zich voor zijn naaktheid, de brave borst. Zijn hoofd voelde koortsig, hij maakte zich zorgen. Wij denken dat het door spanning in combinatie met jetlag kwam. Aan boord van zijn cruiseschip-zonder-passagiers was hij ver weg van het virus, iedereen om hem heen was gezond en vrij. Nu zit hij aan huis gekluisterd zonder familie, met om zich heen mensen die niets te verteren hebben. We spraken hem bemoedigend toe, zo goed als we konden. Niet alle zorgen kunnen wij wegnemen.

Er speelt zich nu al een groot drama af op het eiland van de Goden, ondanks het beperkte aantal besmettingen. 80% van de Balinezen is namelijk afhankelijk van het toerisme. Voor lokale mensen valt er door de huidige omstandigheden geen droog brood te verdienen. Ze hebben wat rijst om te eten and that’s it. Ketut ging werken aan boord van een Amerikaans cruiseschip om een fatsoenlijk salaris te verdienen. Hij kon zijn diensttijd deze keer niet uitdienen. We stelden de ouders voor een groepsapp te vormen om hun separatie en isolatie wat dragelijker te maken. Onze versie van een corona-app.

Wij raadden Ketut aan op zijn telefoon The Jakarta Post te lezen zodat hij in ieder geval betrouwbare informatie krijgt over de gang van zaken in zijn land en op zijn eiland. Dat is hard nodig. De Indonesische minister van Volksgezondheid opperde een tijdje geleden dat het eten van veel taugé en brocoli Indonesiërs voor covid-19 zou beschermen. We eten die ingrediënten veel en graag dus wellicht slepen ze ons door deze crisis heen. President Widodo riep eenieder op tot het veelvuldig nuttigen van jamu, een traditioneel Indonesisch kruid dat als medicijn dient; dat zou eveneens kunnen beschermen tegen het virus. Ik zal niet herhalen wat mijn liefje hierover zei. Dit soort kuloproepen van gezaghebbers maakt mij kwaad, informatie achterhouden helemaal. Jokowi gaf onlangs toe dat zijn regering dat deed om paniek in het land te voorkomen. Wake-up, dude: Indonesië heeft het grootste aantal social media-gebruikers ter wereld!

We weten uit de eerste hand dat er in hindoeïstisch Bali thans wordt geofferd en gebeden bij het leven. Eind vorige maand begon een klok in een belangrijke Hindoetempel (Puri Klungkung) op het eiland uit zichzelf te luiden. Het geklingel van deze ‘kulkul’ wordt beschouwd als een waarschuwing voor groot gevaar dat eraan komt. De bel zou ook hebben geklonken vóór de uitbarsting van de berg Agung in 1963 en vóór de terroristische bomaanslagen van 2002. Snel na dit voorval geboden religieuze leiders van Bali de bewoners een soort talisman bij hun voordeur op te hangen om het ongeluk af te wenden. Het gaat om rode ui, knoflook en chili’s gewikkeld in pandangblad, omwonden door driekleurige ceremoniële draadjes. Aan het begin van deze maand werd men aangespoord te bidden en een nasi wong-wongan offerande te maken; een menselijk figuurtje, man of vrouw, gemaakt van rijst. Er werd grootschalig gehoor aan gegeven.

Zelf stel ik meer vertrouwen in harde acties. Zoals die van ASEAN, het verbond van leiders van de landen in Zuid-Oost Azië. Zij gaan een noodfonds opzetten voor het aanschaffen van apparaten voor de eerstelijnszorg en andere medische hulpmiddelen. Ze hielden eerder deze week een virtuele meeting waarin dat werd besloten. 
Momenteel heeft die regio te maken met 20.000 besmettingen en circa 1.000 doden; bijna de helft van die doden komt voor rekening van Indonesië. Het aantal besmettingen steeg daar gisteren naar ruim boven 5.000. Het virus verspreidde zich inmiddels naar alle 34 provincies van de archipel. We weten dat in het hele land (met bijna 270 miljoen bewoners) tot nu toe slechts 12.000 keer werd getest dus de werkelijke cijfers zijn onbekend.

In Bali bevindt de brandhaard zich rondom hoofdstad Denpasar, net als in de meeste andere landen. Daar zou momenteel sprake zijn van 98 positief getestte personen, twee coronadoden en 23 herstelde patiënten. Laten we hopen dat de storm uitblijft en dat het virus niet over de berg richting het noorden gaat.