Zorgen over gehoorzaamheid

Illustratie: Bernal (voor El Jueves)

Afgelopen week waren er zowel in mijn eerste als mijn tweede vaderland weer persconferenties op tv van regeringsleiders die de bevolking uitleg gaven over nieuw covid-19 beleid. Minister-president Rutte had de meeste kijkers ooit: er hingen 7 miljoen mensen aan zijn lippen. Premier Sánchez deed het minstens zo goed, dat wil  zeggen: qua kijkersaantallen.

Er barstte namelijk een storm los in Spanje na zijn mededelingen over de eerste verlichting van ons huisarrest. Kinderen tot 14 jaar mochten binnenkort met een ouder naar buiten om boodschappen te doen, naar de bank of apotheek te gaan. Dat viel bepaald niet in goede aarde. Onder grote maatschappelijke druk veranderde de Sánchez-regering dat besluit. Vervolgens stelde men dat alleen een specifieke bevolkingsgroep op straat voortaan een mondkapje moest dragen. Na nieuw ophef werd dat veranderd in de boodschap dat iedereen op enig moment in de toekomst een mondkapje zal moeten dragen. Tenslotte moest de uitspraak over de betrouwbaarheid van beschikbare coronasneltests worden herzien. De bestaande tests bleken na onderzoek een gevoeligheid van minder dan 50% hebben. Een goede test behoort een score van tenminste 70% te halen. De regering, bij monde van Sánchez, moest het materiaal afwaarderen van ‘betrouwbaar’ tot ‘volledig onbetrouwbaar’. De nationale pers was terecht niet mals over dit optreden. Geen beste beurt.

Zoals Nederlanders met 34 miljoen virologenogen op de bank kijken naar een persconferentie van Rutte, zo doen ze dat hier ook met miljoenen op de sofa wanneer hun premier spreekt. Onze leiders liggen onder een vergrootglas en dat vind ik goed en terecht in tijden van crisis.

Iets dergelijks gebeurde ook in Nederland. Enkele weken geleden nam de regering onder zware maatschappelijke druk het besluit -tegen advies van het nationale expertisecentrum RIVM in- om alle scholen te sluiten, nu staat men te stampvoeten om meer vrijheid. De recente boodschap van de premier viel dan ook daar vies tegen. Menigeen vond dat er te weinig voortgang was, veel Nederlanders waren teleurgesteld over de verlenging van de intelligente lockdown en de summiere verlichting. De zorg van de experts is dat als mensen weer in groten getale de publieke ruimtes gaan bezetten, de virusbesmetting oplaait en we terug bij af zijn. Of erger. Het zou te vroeg zijn voor verdere openstelling van de economie. 

Een behoorlijk aantal mensen in onze Nederlandse vrienden- en kennissenkring hebben zaken (kapsalon, kledingzaak, horecabedrijf) en zijn zzp’ers. Zij kunnen niet wachten om weer geld in het laatje te zien stromen. Dat is meer dan begrijpelijk. Ondernemers moeten immers geld verdienen om te bestaan. Er moet echter een nieuwe balans worden gevonden tussen volksgezondheid, economie en sociaal contact en dat blijkt geen sinecure. Het beleid van beide regeringen is voorlopig nog gericht op het remmen van de virusbesmetting. RIVM-cijfers doen denken dat het ergste achter de rug is maar dat lijkt schijnzekerheid. Er was deze week nog dagelijks sprake van een toename van het aantal besmettingen en ziekenhuisopnamen (echter niet van het aantal IC-patiënten en coronadoden). Dat geldt ook voor Spanje.

In een artikel in de Volkskrant van donderdag jongstleden las ik een zin die resoneerde “de brutalen eisen de publieke ruimte op”. De column die vastgoedondernemer en Quote 500-lid Klaas Hummel schreef, bevestigt mijn eerdere opmerking over 34 miljoen virologenogen. Hummel is zo iemand, wat mij betreft. Zijn bijdrage aan de discussie zet weinig zoden aan de dijk. Als ‘homo economicus’ is hij woedend over het Nederlands beleid en roept hij landgenoten in zijn column op na 28 april massaal in opstand te komen tegen het coronabeleid van Rutte & Co. Na opsomming van veel kille statistieken kwam de miljonair tot zijn punt. Het leed dat covid-19 aandoet, treft vooral ouderen. Waarom zouden andere 60-minners daaronder lijden? De instorting van het economische en sociale stelsel noemt hij “veel erger”. Epidemiegoeroe Jort Kelder stelde eerder hetzelfde. Hij vatte de slachtoffers van de virus samen met “te dikke 80-plussers”. BNR-columniste Marianne Zwagerman van Powned en WNL deed er een schepje bovenop. Zij beschreef deze groep als “dor hout”. Dat gaat mij mijlen te ver!

Illustratie: Collignon (voor De Volkskrant)

Rutte, kijkcijferkanon en verstandige cipier, hield een persconferentie waarbij mij een paar dingen opvielen: allereerst de diepe zucht die hij op een onbewaakt ogenblik slaakte. Die leek hem te ontsnappen. Dat is apart voor iemand die altijd alles onder controle lijkt te hebben. Het was waarschijnlijk een uiting van het gewicht dat op zijn schouders rust. Ik geef het je te doen… 

Vervolgens was er de zogenaamd simpele vraag die na de persconferentie door een NOS-verslaggever werd gesteld. Ik parafraseer “we zitten hier al wekenlang voorbeeldig te zijn en dan krijgen we er dit kleine beetje voor terug?” Alsof de bevolking recht zou hebben op een kadootje na al dat afzien… Tjongejonge. Je begrijpt wellicht dat ik, na zes weken huisarrest, voor zoiets weinig begrip opbreng. In Nederland mag men te allen tijde naar buiten; lopend, met de auto en op de fiets. Dat zou ik hier al geweldig vinden. Bovendien is de zorg gegrond dat alle verlichting tot het verslappen van social distancing en andere nieuwe omgangsregels zal leiden. Zozeer verbeterde de situatie op de Intensive Care in Nederland nog niet.

Mijn liefje vroeg mij deze week wat ik het meest mis in deze situatie. Even schoot de kapper door mijn hoofd. Dat kwam door een recent verhaal van iemand uit de vriendenkring (ik noem geen naam) die onlangs een thuisverfset aanschafte. Het goedje moest een half uurtje blijven zitten maar de persoon in kwestie werd afgeleid waardoor het ruim een uur op het haar bleef. Hij/Zij was nog nèt herkenbaar tijdens het videobellen… En op donderdag jongstleden zag ik aan de overkant van de straat zilverpapier glimmen in de zon. Spaanse buurman Guillermo was het haar van zijn echtgenote aan het kleuren op de patio. Ik ben blij dat ik mijn natuurlijke haarkleur behield; dat is nu een zorg minder.

Nee, het meest mis ik de vrije uitloop. Dat is ook het grootste gemis van mijn liefje. Zij voelt zich dagelijks als een dief in de nacht als ze zonder vuilniszak maar met huishoudhandschoenen nepperig naar buiten stapt. Dat noemen we intussen het stiekeme slenteren. Het diepst mis ik echter het contact met vrienden, de vrijheid om samen te zijn en elkaar aan te raken. Onder normale omstandigheden zouden we in deze tijd van het jaar samen eten en dingen ondernemen.

Wel is het apart dat we beiden restaurantbezoek niet missen terwijl we toch echte foodies zijn. We koken en eten momenteel heerlijk thuis. Voorheen deden we dat al maar we doen er nu een schepje bovenop. Wel ben ik jaloers op vrienden in Nederland die heerlijk ogende maaltijden online bestellen en ophalen bij hun favoriete restaurants. Zo zag ik een Michelin-ster driegangenmenu met onder andere witte aspergesoep en mi-cuit eendenlever (Rhoon), Indonesische rijsttafel van restaurant Sari (Heemstede), dimsum en andere Aziatische gerechten van Jason -aka Mandarin Palace- (Den Haag) voorbijkomen en appte iemand dat een restaurant in de Haagse Reinkensstraat dit weekend steak tartaar op het afhaalmenu heeft staan. Het water loopt mij sindsdien telkens in de mond als ik eraan denk.

Illustratie: Bas van der Schot (voor De Volkskrant)

Hier zijn alle restaurants gesloten en mogen wij de weg niet op voor niet-essentiële zaken. Als we dat hier wel mochten, zou ik maaltijden afhalen bij favoriete restaurants als The Fishbowl, Yaho, Ramón en Lily’s. Wel staan we op het punt om via tante Pos’ boerenkaas uit Nederland in ontvangst te nemen. Joehoe! 
De Spaanse minister van Werkgelegenheid liet deze week een bom vallen door te zeggen dat de horeca weleens tot eind 2020 dicht zou moeten blijven. De 300.000 etablissementen in deze branche bieden werkgelegenheid aan 1.7 miljoen vaste werknemers, de omzet ligt rond €123 miljard (6% van de economie).

Tijdens Nederlandse persconferenties houd ik altijd een oogje op Irma Sluis om te zien welke woorden nu weer tot bijzondere gebaren leiden. In een informatief en deels amusant artikel in De Volkskrant werd Sluis als nieuw fenomeen onder de loep genomen. De mooiste gebaren van de Tolk des Vaderlands werden door radiozender FunX op een rijtje gezet: een frisse neus halen, de kiezen op elkaar houden, carnaval, hamsteren en meer. Wij, horenden, vinden haar een lichtbaken in donkere tijden maar wat is de mening van de doelgroep eigenlijk? De journalist nam contact op met vier dove docenten van dovenscholen in Haren en Vries. Ook volgens hen doet ze het goed, vooral haar mimiek wordt geprezen. Zonder die gezichtsuitdrukkingen weet een dove niet of het bericht ernstig is of juist meevalt.

Rutte wordt in gebarentaal uitgebeeld met een klauwhand die een draaigebaar naast het hoofd maakt (?), Van Dissel heeft nog geen eigen gebaar, het coronavirus wel. Wuhan overigens ook; daarvoor gebruikt men het gebaar dat de Chinezen voor hun eigen stad gebruiken. Koning Willem-Alexander is appelwang en prinses Beatrix helmkapsel. Duidelijke taal. De opleiding tot tolk Nederlandse gebarentaal aan de Hogeschool Utrecht mag zich momenteel in een grote belangstelling verheugen.

Vanaf aanstaande maandag mogen kinderen tot 14 jaar hier dagelijks met een ouder naar buiten, één uurtje per dag; het ommetje moet plaatsvinden tussen 9 uur 's ochtends en 21:00 uur 's avonds. Tom Poes verzon een list in Huize Barefoot. Er wonen twee jonkies in de straat achter ons. Als we die nu eens leasen van hun ouders voor een uurtje per dag? Pats! Dat was het geluid van de deksel op mijn neus. Iemand die zich niet-legitiem buiten vertoont, ontvangt van de politie een boete van €300. Iemand die zich vervolgens niet kan identificeren als ouder, krijgt daar een boete van €600 bovenop. Zo gaat dat hier. Genoeg reden om gehoorzaam te zijn.

Uit interesse zocht ik naar de gebarentaalversie van mijn Engelstalige blognaam. Irma heeft er ongetwijfeld mooiere gebaren voor.