Gekooid en opgehokt

1 april: kikker in je bil, die er nooit meer uit wil! Gisteren las ik dat Nederland corona-kliklijnen heeft waar je -anoniem- ongehoorzame burgers kunt melden die zich niet aan de groepsvormingsregels houden. Ik dacht dat het een grap was maar had beter moeten weten. Onder andere uit boeken over de Tweede Wereldoorlog… Tja. Tot vandaag zijn in Purmerend al 150 ‘tips’ binnengekomen. De leukste coronagrap van deze week, deze over handenwassen of douchen, kwam van vriend Ger.

Als ik vanuit de lucht naar muzelluf zou kunnen kijken terwijl ik mijn stappen zet, zou mij dat doen denken aan een gekooid dier dat heen en weer loopt achter de tralies. Iets dat je ziet in een campagne van de Dierenbescherming die het publiek vraagt om donaties tegen dierenleed en wanpraktijken. Gekooid. We videoappten onlangs met onze vrienden Frans en Roland. Een van de eerste vragen die ons werd gesteld was “hoe vergaat het jullie, opgehokte meisjes?” Opgehokt. Als pluimvee dat wordt binnengehouden vanwege vogelgriep. Wat scheelt het?!

Ja, we hebben een formele ophokplicht en nee, er is geen sprake van zelfmedelijden. Nog niet. We zijn springlevend en zijn niet ontevreden met onze ren en halfvrije uitloop. We gingen in Spanje de derde week in van huisarrest. Vanwege het rampzalig aantal doden in en om Madrid en in Catalonië scherpte de Spaanse overheid de regels voor dit nationale ‘confinamiento’ verder aan met het stilleggen van al het niet-essentiële werk. De kranen op de omliggende bouwplaatsen kwamen eveneens tot stilstand.

De Spaanse regering kondigde afgelopen weekend een week van rouw af. Afgelopen maandag werd om 12:00 uur de eerste minuut stilte gehouden in het land. Op dat moment regende het hier. Tranen van ontzetting... NOS-correspondent in Spanje, Rop Zoutberg, schreef die dag dat er een voorzichtige daling van het aantal doden was te bespeuren: van diepterecord 838 naar 812. Wat hij niet wist was dat het een dag later weer zou stijgen naar 849. Het zijn angstaanjagende aantallen. Ik herken zijn stemming zó: wishful thinking op zijn sterkst. Wanneer-o-wanneer gaan die vermaledijde dodencijfers teruglopen? Wanneer treedt de afvlakking van de curve in? Het aantal besmettingen onder medisch personeel in ziekenhuizen loop nog steeds op. Dat de luchtkwaliteit in dit land afgelopen maand aanzienlijk verbeterde volgens de European Space Agency (ESA), is een schrale troost.

Illustratie: Sarah Rogers (Daily Beast)

De man in het Witte Huis deed er weer een ongeëvenaarde schep bovenop. Trump zei afgelopen weekend dat hij een geweldige klus zou klaren als het aantal doden door het virus in de VS onder de 100.000 doden zou blijven. Hij zou daarmee de grootste prestatie van alle presidenten ooit leveren. Je gelooft je oren toch niet?! In crisistijd hebben burgers een leider nodig die ze kunnen vertrouwen en die het beste met hen voorheeft. Je wilt bovendien iemand die staat voor zijn woord en niet om de dag zijn standpunt verandert. Eerst riep hij Amerikanen op de kerken met Pasen weer te vullen, kort daarop gevolgd door zijn besluit om als eerste ter wereld de lockdown te verlengen tot 1 mei. De Verenigde Staten zijn nu epicentrum van de wereldwijde coronabesmetting. Ze hebben momenteel het hoogste aantal besmettingen wereldwijd (bijna 190.000) en ruim 4.000 doden. Daarmee is het aantal slachtoffers van 9/11 ruim gepasseerd.

De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat Nederlandse premier Rutte en Spaanse president Sánchez aanvankelijk ook niet erg sterk en snel handelden bij het uitbreken van de pandemie. Zij herstelden zich echter rap, traden sindsdien doortastend op en spreken mensen zoveel moed in als naar omstandigheden mogelijk is. Zelf ben ik er de persoon niet naar om op te kijken naar zo iemand; zeker niet in een situatie als deze. Niemand heeft hier immers ervaring mee. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje al is de ene schuit beter dan de andere. Ons hok is vele malen beter en prettiger dan menig andere in de wereld. Bovendien zijn mijn liefje en ik mensen die het zelf graag willen (en kunnen) regelen voor zichzelf en anderen. Als we echter horen of lezen dat mensen in andere delen van Europa, weliswaar in hun eentje en op gepaste afstand van elkaar, door het bos of de duinen en over het strand mogen lopen of fietsen (Zürich, Kijkduin/Scheveningen, Heemstede, Hilversum en Lovina), dan voelen we een beetje jaloezie. We gunnen het hen echter van harte!

Dat ik niet de enige ben in de straat die over meer vrijheid fantaseert, bleek uit de opmerking van buurman Guillermo. Hij en echtgenote María Angélica komen er net zo bekooid vanaf als wij. Dat versterkt de band wel. Onze harten bloeden als we hen rek- en strekoefeningen op het terras zien doen. Ze zijn ietsje ouder dan wij maar voor hen voelen we meer compassie dan voor onszelf. (Dat moeten anderen maar doen.) Als het mocht, zouden we hen in de armen willen nemen. De buurman  meldde ons recent dat hij overweegt vanaf zijn terras een tunnel naar het strand te graven; het is tenslotte maar 400 à 500 meter. Op mijn aanbod hem te helpen, zei hij dat we dan wel gescheiden tunnelbuizen moeten aanleggen. Hij had een punt. Dat maakte zijn plan ineens veel minder inspirerend…

Ik moest terugdenken aan het uitje dat mijn liefje en ik in 2013 naar Almería maakten. Eenmaal daar ontdekten we dat er excursies werden georganiseerd in ondergrondse tunnels die tijdens de Spaanse burgeroorlog waren gebruikt om te schuilen voor de bommenregens van generaal Franco en zijn alliantie: nazi’s en fascisten. Het bleek te gaan om welgeteld 52 bombardementen. 
We waren daar destijds om mijn verjaardag te vieren. De coronie wil dat ik dit jaar wederom in een soort bunker zit op dit dag! Die schuilkelder, met een lengte van 4.5 kilometer, bleek de grootste van Europa te zijn; het werd gebouwd onder toezicht van architect Guillermo Langle Rubio. (Onze buurman heeft als toekomstig graver zijn naam mee.) Er bevonden zich een ziekenhuisje en een keuken in het uitgebreide gangenstelsel. Op de moeilijkste dagen schuilden 36.000 Almerianen onder de grond. Daar moet je nu vanwege besmettingsgevaar niet willen zijn.

De oudjes die nu in Spanje dagelijks met honderden tegelijk overlijden aan covid-19, maakten die burgeroorlog mee in hun prille leven. Daar denk ik regelmatig aan. Dat komt ook doordat ik momenteel een goed boek lees dat ten dele in die tijd speelt. Ik raakte in de ban van het werk van de Britse auteur Jessie Burton. Eerst las ik haar debuut ‘The Miniaturist’, een historische roman die zich geheel aan de gouden bocht van Amsterdam afspeelt ten tijde van de Gouden Eeuw. Het verhaal is gebaseerd op het poppenhuis van Petronella Oortman (te zien in het Rijksmuseum). Daarna begon ik met veel plezier aan ‘De Muze’, een roman over het leven van een jonge vrouw uit Trinidad die in de jaren '60 van de vorige eeuw naar Londen emigreert. Een tweede verhaallijn in het boek speelt zich af rondom een kunstzinnige ex-patfamilie in Málaga aan de vooravond van de Spaanse burgeroorlog. Beide boeken zijn erg goed geschreven, met intrigerende plots en interessante personages. Aanraders!

Toen ik de overburen onlangs via Whatsapp vroeg of ik iets uit de supermarkt voor hen kon meebrengen tijdens mijn wekelijkse boodschappenrondje, antwoordde hij dat ze genoeg eten in huis hebben om het lang uit te zingen. Mijn liefje las voor dat het gebruik van Whatsapp in Spanje sinds het huisarrest met 700% toenam. Nog een nieuwsfeit van haar kant: vandaag oefent zij voor de 365^ste dag op rij haar Spaans op Duolingo. ¡Felicidades, cariño! Sinds de buren uit Madrid arriveerden, deden zij geen enkele boodschap. Spanjaarden zijn dus niet alleen bedreven in tunnels graven, ze kunnen ook heel spaarzaam en tevreden zijn met weinig, als het erop aankomt.

Nederland verlengde gisteren de maatregelen tot 28 april, mijn tweede Vaderland ging tot nu toe niet verder dan 13 april. Ik heb geen illusie: ons huisarrest aan de Costa Blanca zal eveneens worden verlengd.