Een nogal insulair wereldbeeld

Scott & Don Sr - The Rift

Gedurende de jaren waarin Donald Trump de scepter zwaaide in het Witte Huis wensten mijn liefje en ik niet naar de Verenigde Staten af te reizen. Uit principe. Hij stond (en staat) voor overtuigingen die ons niet bevallen. We zijn niet vaak in Noord-Amerika geweest als je het vergelijkt met de bezoeken aan andere continenten maar toen deze nare man daar president werd, lieten wij het land overtuigd links liggen. We hadden er niets te zoeken. Met de verkiezing van Joe Biden veranderde dat al is de invloed en het gedachtengoed van Trump nog steeds goed voelbaar in het land. Het is toch godgeklaagd dat die man blijft beweren dat hij de presidentiële verkiezing won?!

Dergelijke gedachten vormen zich ook als ik aan Australië denk. Donald en Scott hebben meer gemeen dan mij lief is: sprokkelhout voor de hel! Wij bezochten Down Under tot dusver veelvuldig en met plezier maar met de huidige minister-president neigt het naar een Trumpje... Ook Scott Morrison is een nare man. Morrison regeert sinds 2019. Het werd er sindsdien niet beter of leuker op in het land: vrouwonvriendelijk gedrag en seksueel misbruik in eigen politieke gelederen en in Canberra, het ten koste van alles blijven verdedigen van kolencentrales, het bewust en opzettelijk niet afkondigen van enig klimaatdoel, zijn persoonlijke afwezigheid tijdens de grootste bosbranden in de geschiedenis van het land (Morrison ging op vakantie naar Hawaiï), en nog veel meer hete aardappelen. Laten we het zeer langzaam op gang komende vaccinatieprogramma onder de Morrison-regering niet vergeten in dit lijstje van tekortkomingen. Sydney ging onlangs weer in lockdown.

Het gezegde ‘je krijgt wat je verdient’ komt regelmatig in mijn hoofd op maar om dat -in wat voor context ook- uit te spreken, gaat mij vaak te ver. Nu denk ik dat het van toepassing is op hedendaags Australië... Als je Morisson aan de macht helpt, verdien je niet beter! Diens regering weigert ambitieuze klimaatplannen te maken en wil geen datum noemen voor Australië´s reductie van CO₂-uitstoot. Afgelopen weekend las ik een scherpe analyse van ´s mans politiek in The Guardian. Daarin werd flink gefoeterd op zijn onwil om zich in te zetten voor beperking van de klimaatschade en op zijn voortdurend haperende moreel kompas. Als je geen maatregelen ten faveure van de wereld wilt nemen, doe het dan tenminste voor eigen land en volk; met name voor de volgende generaties! Waarom stemmen kiezers, oud (ouders en grootouders) en jong, hem en zijn kliek niet weg?!

Ik vrees dat het is omdat de meerderheid van hen in de kern oerconservatief is…

Morisson´s laksheid ten opzichte van het beschermen van het Great Barrier Reef, een van de zeven wereldwonderen en uniek Unesco-werelderfgoed -en daarom een beetje van ons allemaal- mag hier evenmin onvermeld blijven. Dit rif trekt toeristen uit de hele wereld; het is een inkomstenbron voor 64.000 Australiërs en is goed voor 6.4 miljard Ozzie dollars per jaar. Meer dan 300 miljoen mensen zijn daarnaast voor hun bestaan afhankelijk van de ecosystemen waarin het koraal leeft.

Mijn liefje en ik zagen dat rif nog in volle glorie en al zijn kleurenpracht. Dit jaar staat het onderwatergebied 40 jaar op de Unesco-lijst van werelderfgoed maar er valt weinig tot niets te vieren. De internationale organisatie stelde onlangs voor het Grote Barrièrerif op de lijst van ‘in danger’ te plaatsen, voor de eerste keer in de geschiedenis van het bestaan van de lijst. (Aldus een recent artikel in de Volkskrant.) 

De Australische regering is ‘not amused’ maar het is een terecht voorstel. De Conventie van Werelderfgoed is een wettig document en Australië komt zijn wettelijke verplichtingen niet na. De eerste waarschuwing van Unesco kwam in 2012. Dat werd bijna jaarlijks herhaald. In 2015 vond op het rif de eerste werkelijk grootscheepse koraalbleking plaats, onder meer door stijging van de temperatuur van het zeewater. Van de voorgaande regering kwam destijds geen enkel plan van actie. (Toen regeerde de centrum-rechtse partij van Malcolm Turnbull.) In 2019 degradeerde de autoriteit van het Australische Great Barrier Reef Marine Park het gebied zelf van ‘poor’ naar ‘very poor’. Vorig jaar vond aan de gehele zuidkant van de koraalzee weer massale bleking plaats, de derde keer in vijf jaar, waardoor de omstandigheden van het rif verder achteruit holden. Tot nu toe bleven nationale plannen en hersteloperaties uit en dat is schandalig.

Als de Werelderfgoedcommissie het Unesco-voorstel volgende maand goedkeurt, zal Australië met corrigerende maatregelen moeten komen om de klimaatverandering aan te pakken; die moeten compatibel zijn met de 1.5 graden Celsius-doelstelling, een kritische drempel voor koraalriffen. Daarna zullen Unesco en IUCN een missie sturen naar het gebied en dat komt de regering helemaal niet uit, in de aanloop naar de federale verkiezingen van mei 2022.

Morrison & Co regeren thans met een flinterdunne meerderheid. Net als bij Trump en vele conservatieve collega´s elders in de wereld, gaat politieke macht boven ´s lands welzijn. In een recent artikel in de Sydney Morning Herald las ik dat Australiërs weliswaar zeer gefrustreerd zijn over hun regering maar dat dit niet tot woede en opstand onder het kiezerspubliek leidde. Nog niet. Polls tonen aan dat de steun aan Morrison´s partij en coalitie afneemt maar zijn politieke tegenstanders spinnen er nog geen goed garen bij.

Ondanks alle prachtige rondreizen die we Down Under maakten en de leuke mensen die we er ontmoetten, heeft het oerconservatisme mij altijd tegengestaan. Weerzin tegen intellectualisme en overheidswetenschappen, niet meekomen op informatietechnologisch vlak, verering van fysieke arbeid en lomp  gedrag, van ‘Australia First’ (ook daarin lijkt hij op Trump) en hun afstamming van Britse criminelen. Tja. Zo kon een nogal insulair wereldbeeld ontstaan op het een na grootste eiland ter wereld. Bovendien vertaalde zich dat  in politieke zin in een nogal bekrompen kijk op vluchtelingenrechten, milieuactivisme en buitenlandse hulp.

Je leest het, wat mij betreft, ook af aan het feit dat Australische regeringen eeuwenlang niet wilden toegeven dat de witte kolonisators niet de eerste bewoners op dat continent waren en dat zij zich ernstig misdroegen tegenover degenen die dat wèl waren. Aborigines werden hun geboortegronden afgepakt, ze moesten verplicht assimileren en/of werden opgesloten in reservaten. Mannen en jongens werden vermoord en tot slaaf gemaakt. Jonge kinderen werden hen door de overheid ontnomen om in gestichten te worden heropgevoed. Alles was erop gericht de oorspronkelijke bewoners in aantallen te reduceren. In sommige staten spreekt men zelfs van genocide. Hedentendage worden afstammelingen van de oorspronkelijke bevolking nog steeds met de nek aangekeken.

Er is sprake van fundamentele misstanden in Aborigine gemeenschappen. Kenners spreken van transgenerationele trauma´s. De belangrijkste oorzaak is dat deze mensen niet kunnen leven zoals ze willen, dat ze worden gedwongen tot een levenswijze die ze, naar verluidt, niet aankunnen. De Australische overheid schiet tekort in steun aan deze gemeenschappen; met drankmisbruik, incest, werkeloosheid, gebrekkige scholing en gezondheid, ongeletterdheid en criminaliteit als gevolgen. Wij vertoefden in het land toen de Australische overheid voor het eerst officieel ‘sorry’ zei voor al het aangedane leed (2008). Na ruim 50.000 jaar…

De gemiddelde (verwende) Westerling heeft zoveel haast de draad van het oude leven weer op te pakken. Wij niet. Net als vorig jaar gaan we dit jaar evenmin ver reizen. Met name de komst van de deltavariant vind ik zorgwekkend. Die variant stak al in 85 landen ter wereld de kop op en gooit hier en daar flink wat roet in het eten. We gaan ook niet reizen omdat wij als gevaccineerden geen verpozing zoeken in landen waar nog niet of nauwelijks een vaccinatieprogramma bestaat. Daartoe behoort Australië momenteel ook.