¡Machas!

September is een van de mooiste maanden van het jaar in dit deel van Spanje. Met prachtig weer, bijna lege stranden, zeewater van 26 graden Celcius, teruggekeerde rust in de woonwijk en relatief veel geboorte- en verjaardagen in vrienden- en kennissenkring. Die van mijn liefje, Bente, Aernout, Mári, Emmy, Piet, Joan, Nelly, James Julius en Bernadette. Volgens onderzoekers van de universiteiten van Toronto en Florida en de Northwestern universiteit van Illinois hebben mensen die in september zijn geboren de meeste kans op succes in hun leven. Wat wellicht meespeelt, is dat septemberkinderen altijd tot de oudsten van de klas behoren en doorgaans zowel geestelijk en lichamelijk verder zijn dan hun leeftijdsgenoten. Ze hebben de minste kans om in de gevangenis te belanden, zijn zelfverzekerder en gemiddeld vaker aanwezig in de collegebanken. Of dat representatief is voor de wereldbevolking waag ik echter te betwijfelen... Anyway. 

Nadat de storm ging liggen en de maan afnam, togen het septemberkind en ik weer naar zee. Er waren nog wel golven maar die waren niet meer ontzagwekkend. Het strand was echter gedecimeerd: het wassende water had meters zand weggevoerd. De branding stond hier en daar tot aan de belendende huizen. Aanvankelijk gingen mijn liefje en ik samen te water, hand in hand. De zee trok namelijk heel hard aan de onderbenen, er was sprake van sterke stroming*. Bovendien was de zeebodem ongelijk en slecht zichtbaar. Mijn liefje vindt het dan prettig met mij als rollatrice. We liepen verder en lieten elkaar los. We stonden ongeveer tot onze heupen in het water toen een weerbarstige golf tegen het lichaam van mijn liefje smakte en haar benen onder haar vandaan veegde. Ze viel, stond met moeite op, op tijd om de volgende golf over zich heen te voelen gaan. Zij vond het welletjes en liep naar het strand terug. We zwaaiden en ik zwom naar het de einder.

Op een diepte waar je niet meer kunt staan, kun je de omstandigheden gemakkelijker aan. Je kunt je laten meevoeren en dobberen op de golven. Terwijl ik heen en weer zwom, werd zij meermalen door collega-badgasten  aangesproken. Ik zag van een afstand dat er door alle partijen druk met de handen werd gesproken; dat moesten Spanjaarden zijn. Ik vond het aardig om te zien hoe mijn liefje geanimeerd meedeed. Ruim een jaar geleden kwam de doorbraak in haar Spaanse taalbeheersing, de angst om te praten verdween als strand door de storm.

Uit het water herrijzen als een Venus was wel een uitdaging... Daar waren die lastige brekers weer die van alle kanten op mij af rolden, in combinatie met de ongelijke zeebodem. Eenmaal verloor ik mijn evenwicht en ging kopje onder in ongeveer 30 centimeter water; zo´n voorval noem ik al jarenlang ‘in de wasmachine’. Ik kwam er dan ook vaak in terecht, op vele plekken ter wereld. Het is zoals Robbert Dijkgraaf onlangs schreef in zijn NRC-column: “het alledaagse leven is niet ongevaarlijk.” De kans op een onnatuurlijke dood is ongeveer 1 micromort per dag. (Een micromort is de wetenschappelijke eenheid om risico te meten en staat voor een kans van 1 op een miljoen.)

Ik voelde de blik van tenminste één kijker op mij en verrees lachend uit de schuimende watermassa. Een oudere Spaanse badgast stak zijn duim omhoog. Verderop in de branding knikten twee Spaanse oudjes mij bemoedigend toe. Tja. Vroeg of laat staan we allemaal tot aan onze nek in het zoute sop... De dames meldden dat ze mij het zwemmen niet nadeden maar ja, zij waren dan ook oud. Ik zei dat de zee die dag inderdaad krachtig was en dat het daarom beter was te blijven pootjebaden zoals zij deden. “Dan kan er ook niets breken” (zei de vrouw met de heupprothese). 

Eenmaal aan de kant vroeg ik mijn liefje waarover haar gesprekken gingen. Over mij in een uitdagende zee. Komt het zien, komt het horen: circusattractie Barefoot @ Sea is geboren! Ook bekend als de amfibievrouw die op handen en voeten naar land kruipt… “Ze weet wat ze doet” was het antwoord van mijn liefje. Dat klopt. Ik overschat mijzelf niet, weet dat ik als landrot altijd aan het kortste strootje zal trekken als het om de strijd met het water gaat. Bovendien heb ik jarenlange ervaring in zwemmen in open water. Het is zelfs een van mijn grootste passies.

Naar verluidt, waren deze spontane ontmoetingen leuk. Ze smaakten naar meer. De daaropvolgende dagen spraken we weer met de twee Spaanse oudjes. Zij stappen dagelijks hand in hand het water in. Ze blijken uit Ciudad Real en Madrid te komen. Een van hen werd geboren in onze huidige woonplaats en keerde er parmanent naar terug, de andere vrouw woont nog steeds in Madrid maar was deze hele zomer bij haar vriendin op vakantie. Want tja, die pandemie… Ze had zoveel moeite met dat verplichte binnenzitten. Maar wat genieten ze (we) thans met elkaar van dit mooie naseizoen en het strandleven. Degene uit Ciudad Real heeft twee kleindochters die technisch ingenieurs zijn en goede banen hebben in Duitsland. Eentje in Berlijn, de andere in München. Ze noemde haar ondernemende meisjes ‘machas’ en daar moest ik hard om lachen. Opa is bang om te vliegen, zij niet dus zij trok er regelmatig op uit. Toen viel bij ons het kwartje: deze Spanjaarden zijn niet bang voor maar juist nieuwsgierig naar buitenlanders!

De foto van deze zeehond is van de Amerikaanse fotografe Celia Kujala (1984), geschoten bij de Galapagos-eilanden. Ze werd dit jaar genomineerd voor de beste natuurfoto van 2021 en dat was niet voor de eerste keer. Ze won niet maar kreeg wel een eervolle vermelding in de categorie onderwaterfotografie. De eerste keer dat ze de oceaan zag, was als 1-jarige op Coney Island Beach, New York. Ze raakte gepassioneerd door zeehonden. Jaren later (2016) was ze voor een marathon in Californië toen vrienden haar attendeerden op een lokale kolonie noordelijke zeeolifanten. Ze ging op zoek en legde ze vast met haar iPhone maar die dierenfoto´s schoten in haar ogen tekort. Ook bij haar viel destijds het kwartje: ze wilde onderwaterfotografe worden. Ze leerde duiken en spaarde voor een DSLR camera (Nikon) met onderwaterbehuizing. Ze was nerveus toen ze voor het eerst dook… vanwege de dure electronica!

Daarna vormde zich een project in haar hoofd dat ze Seal Peace noemde. Ze begon enthousiast aan dit wereldomspannende project: op zeven continenten, met 34 soorten. Ze wil namelijk alle nog bestaande soorten ‘pinnipeds’ (verzamelnaam voor de familie van zeehonden, -leeuwen en -olifanten) die zeldzaam zijn of met uitsterven worden bedreigd, op de gevoelige plaat leggen. Dat doet ze vooral om aandacht te vragen voor de schadelijkheid van de jacht op jonge dieren van deze soort en voor de vervuiling in de oceanen waarvan deze nieuwsgierige dieren vaak slachtoffer zijn. De Mediterrane monniksrob is onderdeel van dit project. Dit dier is misschien wel het meest bedreigde zeeroofdier ter wereld (op de Rode Lijst van de IUCN). Inmiddels is Kujala halverwege haar project.

Zelf had ik in 2015 een very close encounter met een zeehond in een baai van de Galapagos-eilanden. De hond dook pal voor mij op, uit het grote niets. Hij of zij had kennelijk zin om te spelen en toonde mij zijn jaloersmakende capriolen onder water. Het zijn nieuwsgierige, grappige dieren. Aan land vergaapten we ons destijds ook aan mooie exemplaren, vooral moeders met puppies; zogend en al. Daar hebben ze weinig te vrezen van de mens of vervuiling. Je vindt er de Galapagos fur seal en de Galapagos sea lion. Die zijn goed van elkaar te onderscheiden: zeeleeuwen zijn groter en bruiner, hebben grotere voorflippers waarop ze lopen en oorschelpen die uitsteken. In mijn geval werden het geen perfecte plaatjes maar ze staan voor bijzondere herinneringen. 

Deense cameraproducent Paralenz vervaardigt handzame onderwatercamera´s waarmee je kwaliteitfoto´s en -films kunt schieten. Dat doet men al een jaar of vijf. Je zou kunnen zeggen dat Paralenz met zijn modellen een stap verder gaat dan de GoPro actiecamera. De Paralenz Vaquita beschikt namelijk over automatische kleurcorrectie (kleuren verschieten naarmate men dieper duikt), een uitermate lichtgevoelige lens en het ding heeft een eigen app om opnamen en data vast te leggen voor wetenschappelijke doeleinden. Gegevens als diepte (tot 250m), tijd, locatie, watertemperatuur en -verbinding worden automatisch opgeslagen. Je kunt deze camera langs de conventionele kanalen kopen maar de Denen begonnen ook met de verhuur ervan, als onderdeel van burgerwetenschapprojecten. Tot dusver bestaan er alleen pilots in Italië en Florida (VS).

Als duiker of snorkelaar hoef je zelf nauwelijks iets te doen. Alleen maar vooruit zwemmen en deze camera -als een schijnwerper- paraat hebben. Alle beelden worden automatisch geupload naar een app die alles vastlegt. Ik las dat er over de hele wereld al 2.500 verhuurplekken zouden zijn maar dat werd niet bevestigd op de kaart van de website. Wel zijn er momenteel 24 verhuurplekken in Italië en 26 in Florida. 

Daar kun je de Paralenz-camera huren voor €25 per keer. De batterij van deze camera gaat ongeveer drie uur mee dus dat is ruim genoeg voor een duik. Bij elk verhuurpunt wordt jou gevraagd of je de opnames wilt doneren aan het goede doel. Er is namelijk nog heel veel onderwaterkennis te vergaren. We weten tot op heden meer van verre planeten dan van de diepzeeën van Moeder Aarde. Het bedrijf heeft een interessante missie: het wil de Google Maps van de ondewaterwereld worden! Door hun innovatieve verhuurmodel kan iedereen mooie onderwateropnamen maken die op hun beurt bijdragen aan de formele datacollectie van organisaties die zich wereldwijde inzetten voor het beheer van zeeën en oceanen. 

De Paralenz Vaquita is te koop voor €749 maar nog nergens te huur in Spanje. Het zou een interesante vervanger kunnen zijn van mijn huidige Olympus Tough Stylus, wanneer die ermee ophoudt of niet meer waterproof blijkt te zijn. De zesde generatie camera van dit merk (TG-6) -met verwisselbare lenzen- werd wederom uitgeroepen tot de beste onderwatercamera in zijn soort en klasse. Bovendien is die honderden euros goedkoper. Dat blijft dus ook een optie. Er valt steeds meer te kiezen voor een Macha del Mar.

*Een week later las ik in een lokale krant dat hier twee mensen verdronken: een Scandinavische vrouw en een Russische man.