We are ready!

Het is tijd voor weer een blog over Bali, er valt genoeg te melden. Regelmatig moest ik denken aan het eiland van de Goden tijdens Cop26 in Glasgow. Die klimaatconferentie noem ik inmiddels Coppijn26 want die vergadering was niet erg succesvol, wat mij betreft. Er werd weliswaar vastgehouden aan een beperking tot 1.5°C opwarming en er werd vooruitgang geboekt op een aantal andere klimaatdoelen maar er was sprake van teveel vrijblijvendheid. Er kwamen te weinig harde afspraken tot stand en de slotverklaring reflecteerde dat. Het fonds om ontwikkelingslanden te helpen bij de beperking en beheersing van klimaatschade werd geen feit. Dat zijn voor eilanden als Tuvalu en Bali pijnlijke missers.

De opwarming van het plaatselijke microklimaat leidde in Bali al tot symptomen als droogte, overstromingen en verlies van mariene habitat door koraalverbleking. Een temperatuurstijging van 2°C heeft nóg grotere gevolgen voor Bali´s koraalriffen en een groot deel van het mariene milieu. De watervoorziening van het eiland moet drastisch worden verbeterd. De grondwaterspiegel daalt al jarenlang en er is sprake van zoutwaterintrusie waardoor de bestaande waterkwaliteit in rap tempo verslechtert. Bovendien heeft men er nauwelijks tot geen bekkens voor de opvang van (zoet) regenwater. En dat terwijl daar in het regenseizoen, de maanden oktober tot maart, zoveel neerslag valt. De huidige voorspellingen voorzien daar al een watercrisis in 2025.

In de loop van de jaren zijn er al heel wat ‘Adaption Plans’ voor Bali geschreven maar woorden moeten nu eindelijk eens worden omgezet in daden. Bij een stijging boven 2°C zullen de gevolgen namelijk mogelijk catastrofaal zijn voor de natuurlijke hulpbronnen, de mensen en industrieën die ervan afhankelijk zijn. Rond 2050 zal langs de gehele kustlijn sprake zijn van steeds meer erosie door een stijgende zee. Laaggelegen delen van het eiland zullen worden vernietigd door overstromingen. Er bestaan daar namelijk nauwelijks of geen bufferzones. Bewoners van die gebieden zullen naar hogergelegen oorden moeten migreren waardoor ongekende vraag zal ontstaan naar binnenlandse huisvesting. Ook gewassen moeten worden aangepast aan veranderende weerpatronen om voedselveiligheid voor alle inwoners te garanderen. De gemiddelde temperatuur zal dan flink zijn gestegen en daarmee zal er steeds meer behoefte bestaan aan airco´s. Dit zijn grote uitdagingen voor energiebedrijf PLN en PDAM Watervoorziening.

De toeristenindustrie is al jarenlang de grootste bron van inkomsten voor deze Indonesische provincie. Bali´s toerisme ontwikkelde zich in de afgelopen 30 jaar razendsnel, echter zonder planning en duurzame ontwikkeling. Het eiland ontwikkelde zich van een marginale regio in eentje met hoge economische inkomsten. Dat bracht betaald werk voor velen en creeërde een middenklasse die iets heeft te besteden. Goed nieuws. Maar Bali kreeg in die decennia ook te maken met ernstige aantasting van natuur en milieu als gevolg van veranderend landgebruik en een andere levensstijl.

Het Balinese Bureau voor Toerisme en plaatselijke belanghebbenden, NGO´s, lokale gemeenschappen en milieugroepen zouden veel meer moeten aandringen op verantwoorde vormen van toerisme. Ik denk dat je dit fotogenieke eiland, de bewoners en bezoekers daarmee de grootste dienst bewijst. Mijn liefje en ik bezochten Bali elf jaar achtereen op eigen gelegenheid. We woonden er zelfs een tijd (inmiddels niet meer). Dit eiland zou ik het liefst promoten als een goede bestemming voor ecotoerisme. Met kleinere aantallen, dus geen massatoerisme meer. Daarvoor is meer en betere infrastructuur, implementatie van nieuw beleid en toezicht erop, toegesneden regelgeving en stricte handhaving, meer professionaliteit, training en onderwijs van groot belang. En corruptie moet uit het Balinese systeem!

Als betrokken blogger wil ik niet uitsluitend kommer en kwel verkondigen. Er komt ook goed nieuws uit die contreien. Men vierde er recent Galungan en Kuningan, twee van de belangrijkste Hindoeceremonies op de Balinese kalender. Die kalender wordt sterk beïnvloed door de stand van de maan. Afgelopen week was het volle maan, vandaar de viering. De voorouderlijke geesten keerden naar hun geboortegrond op aarde terug (Galungan) en dat moest in familieverband uitbundig worden gevierd. Er werd daarom druk gekookt in het huis van onze Balinese familie. We zagen volle offerbakjes langskomen en ontvingen foto´s van biddende kids in mooie ceremoniële kleding. Op de dag van Kuningan keerden de spirituele bezoekers naar hun hemelse verblijf terug. Dan wordt er ondere andere gele rijst -van ‘kuning’- gegeten, een feestmaal. (Het hoogtepunt voor veel, immer hongerige pubers; ook die van ons!)

Onze oudste, de 14-jarige Yuda, mag bovendien weer naar school. Dat is pas echt goed nieuws. Hij moest het hele vorige jaar zijn eerste jaar van de middelbare school thuisblijven en Zoom-sessies volgen op de telefoon. Net als miljoenen andere kinderen in dat deel van de wereld maar die hebben voor mij geen gezicht. Yuda ging als puber heel goed met de beperkingen om. Nog niet zijn gehele (tweede) klas gaat nu gelijktijdig naar school, de ene week zit groep A van de klas in de schoolbanken, de daaropvolgende week alle leerlingen van groep B. Niet alleen wij zijn blij met die grote stap vooruit, hijzelf ook. Eindelijk maakt hij vrienden op het schoolplein!

Sinds hij en zijn broer Damai (bijna 11) weer naar school gaan, stelden wij voor met wekelijkse sessies te stoppen. Tijdens hun lockdown videobelden we elke zondag voor een praatje en een quiz. Zo probeerden wij hun Engels op peil te houden en hen in die schrale tijden extra plezier te verschaffen. Hun Noord-Balinese wereldje is al niet erg groot... Welnu, het nieuwe schema van eenmaal per maand wil er bij de mannetjes nog niet in. We zouden vanaf de eerste zondag van december weer maandelijks met elkaar communiceren maar als het aan hen ligt, gaan we op wekelijkse voet verder. “We are ready” klinkt het nog steeds elke zondagochtend uit hun kinderkeeltjes. We moeten erom gniffelen en willen hen niet teleurstellen. Als zij er klaar voor zijn, zijn wij (hun witte surrogaatoma´s) dat ook. Ik vermoed dat we ze over een uurtje of twee weer zullen horen.