Silent Spring maar geen stille herfst

Mijn liefje en ik merkten een paar weken geleden voor het eerst op dat er nieuwe vogelgeluiden in de woonwijk zijn te horen. De merels keerden sowieso in groten getale terug. We zagen beide op een ander moment van de dag een roodborstje in de tuin en om ons huis vladderen. Ook is een nieuw soort gekwetter en gezang te onderscheiden. Daaraan kunnen wij nog geen vogel(s) koppelen. We plaatsten nieuwe bloeiende planten in bakken op het terras en elke namiddag komen daar Spaanse mussen lekkers wegpikken. Geen idee wat hen bekoort maar wij staan dat oogluikend toe. Alles voor onze gevederde vriendjes!

De mannen van de Vogelspotcast zijn ook weer terug van weggeweest. Elke donderdag kunnen we weer genieten van een nieuwe aflevering. Ze experimenteren momenteel met de Fat Lady, de beste vogelkijker van dit moment als ik de kenner mag geloven. (Swarovski 115mm objectieflens.) Na de zomerstop gingen vogelaar-expert Arjan Dwarshuis en beginnend vogelaar Gisbert van Baalen op zoek naar de zeearend (Lauwersmeer), de grauwe kiekendief (op de grens van Groningen en Drente), steltlopers (Breebaartpolder), witwangstern (Oostpolder) en de slagenarend (Norg). Een van de leuke dingen die ik Dwarshuis hoorde zeggen, is dat vogels in de herfst niet meer zingen maar roepen. Het begint wel sneu te worden dat Van Baalen in bijna elke uitzending voor schut wordt gezet of op zijn kop krijgt van de meester maar soms is zijn onnozelheid ook wel er-rug erg. Op de foto staan de makers met Arjan´s vriendin (biologe) Camilla Dreef. Ze eten een weidevogelvriendelijk broodje kaas op de Amsterdamse Elandsgracht, een initiatief van de Nederlandse Vogelbescherming.

Eerder deze week las ik in Britse krant The Guardian dat het aantal huismussen in Europa tussen 1980 en 2020 met 247.000.000 daalde. Een schokkend aantal. Er kwam een nieuw onderzoek tot stand in samenwerking met de Engelse Vogelbescherming (RSPB), BirdLife International en de Tsjechische Maatschappij voor Ornitologie. De helft van alle huismussen in Europa verdween en het aantal boommussen daalde met 30 miljoen. Zij zijn de grootste verliezers. Een op zes andere vogels verdween eveneens in deze periode; dat komt neer op een totaal verlies van 600 miljoen broedvogels. De Engelse leider van het onderzoek noemde de uitkomst van dit onderzoek een wake-up call en sprak over een ‘Silent Spring’. Dat is een verwijzing naar een boek van Rachel Carson uit 1962 (las ik) over de teloorgang van diersoorten door het gebruik van pesticide. Het boek leidde in de Verenigde Staten destijds tot een verbod op het gebruik van DDT. Carson (1940) was haar tijd als natuurconservator ver vooruit. Vooral vogels die het voor hun overleven moeten hebben van boerenakkers zijn de pineut, zo blijkt uit dit onderzoek.

Van de huismus is nog niet geheel achterhaald wat de oorzaak van de neergang is maar men vermoedt dat het een combinatie van voedseltekort, ziekte (vogelmalaria) en luchtverontreiniging is. De schaal van deze verliezen is vergelijkbaar met de dramatische cijfers van Noord-Amerika: een neergang van bijna 3 miljard vogels vanaf 1970. Er is ook een beetje goed nieuws in dit rapport te melden: van elf vogelsoorten verdubbelden de aantallen in diezelfde periode. Het gaat dan met name over roofvogels. Onder de winnaars zitten de slechtvalk, bruine kiekendief, buizerd, zee- en steenarend. Het gaat om relatief zeldzame vogelsoorten dus hun populaties zijn over de hele linie nog steeds klein. Wetenschappers zijn van mening dat deze soorten hebben geprofiteerd van verhoogde bescherming en vermindering van jacht en schadelijke pesticiden, evenals van projecten voor het herstel van specifieke soorten.

Mijn liefje en ik brachten deze week weer een bezoek aan natuurpark El Hondo (El Fondo) in de omgeving van Crevillent. We bezochten deze plek in het voorjaar en troffen daar toen, tot mijn grote plezier, onder andere kluten met kleintjes aan. Het was de eerste keer dat ik deze vogelsoort in de natuur zag. Die blog was getiteld ‘Vroege vogels vangen de dikste wormen’. 

De toegangsweg naar het park was deze keer al memorabel want er cirkelde een buizerd boven onze hoofden. Zoals eerder gezegd, kijk ik als vogelliefhebber bepaald niet neer op een eenvoudige mus. Naast het Bezoekerscentrum zag ik er eentje in een boom zitten. De kleur van de lucht is prachtig in deze tijd van het jaar. De rietpluimen op de achtergrond geven de foto extra sfeer, wat mij betreft. 

Vanaf de Mirador del Codo zag ik een grote groep rustende steltkluten op één poot in het water staan, hun lichamen weerspiegeld in het water. Optisch bedrog qua aantallen. Ze waren makkelijk te herkennen aan hun rozerode poten. Het waren er tientallen, volwassen dieren en veel jonge exemplaren. De volwassen vogels hebben een gitzwarte mantel en witte kop. De jonkies niet. Kijkend naar de heuvels in de verte kwam een groep kraanvogels (grullas) binnenvliegen. Het duurde even voordat ik ze herkende. Deze dieren ontvluchten de kou in Noord-Europa, in Zuid-Europa wordt hun komst gevierd.

Al wandelend, kregen we weldra gezelschap van een grote loslopende hond die een voorkeur bleek te hebben voor mijn liefje. Zij is niet per se een hondenvriendin maar deze viervoeter was een gemoedelijke lobbes die gezelschap zocht en werd gedoogd. Die twee daar zo met elkaar te zien, was een shot waard. Ik vond het een  aandoenlijk gezicht... Deze keer fotografeerde ik er ibissen, zilverreigers, flamingo´s, een tjiftjaf en slobeenden. Een enkele kluut vloog laag over het water bij de Volcam-uitkijkpost. 

Een van de hemelse vergezichten tijdens dit bezoek was de blik op grote zwermen vogels in V-formatie. Het is immers vogeltrektijd. Geverde vriendjes uit het noorden van Europa vliegen in deze tijd over deze Middellandse Zee-corridor naar Noord-Afrika. Ze bleven maar komen! Eenmaal buiten het natuurpark, langs een provinciale weg met aan weerszijde ondergelopen velden, bleek het te gaan om zwarte ibissen. De vogels waren te herkennen aan hun kromme snavel. Zo gewoon als ze lijken, zo bijzonder vond ik ze… Deze trekvogels zag ik namelijk nooit eerder met eigen ogen. Als je beter kijkt, zie je dat ze niet zwart zijn; er zit een diep donkergroene glans op hun verenkleed. Het zijn goede vliegers met een vleugenwijdte van bijna een meter. 

Ik houd van reizen (bij voorkeur ver), het is verslavend. Nu er maar geen einde lijkt te komen aan de coronapandemie, is overwinteren voor ons voorlopig geen optie. Dit soort uitstapjes houden mij op de been; letterlijk en figuurlijk. Een kinderhand is snel gevuld. Beter kijken naar vogels in de lucht dan dagen vol erbarmelijk gezucht! 

De besmettingen in Nederland rijzen (reizen?) de pan uit ☹. Twee van onze beste vrienden raakten er besmet met corona ondanks dat ze waren gevaccineerd. Niet door uitbundig, onvoorzichtig gedrag. Ze werden behoorlijk ziek, helaas. In dit deel van Spanje zijn de besmettingen momenteel onder controle. De vaccinatiegraad ligt hier hoger en afstand houden en het advies van mondkapjes dragen wordt hier nog steeds opgevolgd. Er stond een recent onderzoek in de krant waarin de effectiviteit van dat ding wordt aangetoond. Die lapjes deugen: corona krijgt daardoor 53% minder kans. Goed gezien van Fernando Símon, de Spaanse Jaap van Dissel! Maar Kerst komt eraan en dan komen Spanjaarden weer in groten getale in familieverband samen dus de zesde piek is hier in aantocht... Als daarop maar geen lockdown volgt, dan hoor je mij niet klagen.  

Na de lunch in een gastrobar in Orihuela-stad gingen we op excursie naar een plaatselijke ecologische olijfboomgaard waar op dat moment werd geoogst. Ik zag een uiterst slimme oogstmachine in actie en bedrijfsleider Pedro leidde ons enthousiast rond. Maar daarover meer in een volgende blog.