Translate

woensdag 25 juni 2008

Tot Zover

'In het Nederlands Uitvaart Museum 'Tot Zover' is vanaf 26 juni de tentoonstelling 'De Kabbala-graven van Safed' te zien. Het gaat om foto's van de begraafplaats in de Israëlische stad Safed. Op deze begraafplaats liggen vele vooraanstaande kabbalisten begraven. Bij hun blauw geschilderde graven wordt gebeden en worden kaarsen gebrand. Safed is één van de vier Joodse heilige steden en het is de hoogst gelegen stad in Israël. Het is vooral bekend als hoofdcentrum voor het Joods mysticisme, beter bekend als 'Kabbala'. Dit is een religieus-filosofisch systeem met een spitituele signatuur dat probeert inzicht te geven in de goddelijke natuur. De in Safed begraven Joodse heiligen (Tsaddiks) worden er vereerd. Door hun bezieling en kennis zijn ze in staat om ook na hun dood nog wonderen te verrichten. Hun graven worden dan ook bezocht om te bidden en om hulp te vragen.
Fotografe Pauline Prior maakte er begin 2008 een serie indrukwekkende foto's.
Prior is een veelzijdig kunstenares. Uitvaartrituelen en de Joodse cultuur zijn terugkerende onderwerpen in haar werk. Ze exposeerde veelvuldig, nationaal en internationaal; bijvoorbeeld met een solotentoonstelling in Tampere, Finland (5th Triënnale International Photography, 1999).'

Dit was de tekst op de uitnodiging die enkele weken geleden in mijn electronische postbus gleed.

De opening van de tentoonstelling was op 25 juni. De direkteur van museum 'Tot Zover' was Pauline in zijn speech zeer erkentelijk voor de mooie beelden en Pauline gaf in haar inleiding weer hoe de fotoreeks was ontstaan.
Ik ken Pauline al vele jaren. Wij zaten -met een stuk of acht andere Amsterdamse dames- in de redactie van het Vrouwenblad 'Thea Tuba'. Het culturele magazine besteedde aandacht aan toneel, muziek, dans, architectuur en literatuur - van en voor vrouwen.
Als ik mij goed herinner speelden sommige redactieleden in een meidenband, werkte er eentje bij boekhandel Vrolijk, was een vrouw als architecte werkzaam bij de Bond van Nederlandse Architecten, was er een cultureel medewerkster en was er ook nog iemand werkzaam bij de theateracademie. Het was een bont gezelschap en onze vergaderingen waren lang en doorgaans hectisch. Ik zie de meeste gezichten nog levendig voor mij maar hun namen herinner ik mij niet meer allemaal.
Pauline maakte de foto's en ik was betrokken bij het schrijven van recensies, interviews en overige artikelen. Mijn eerste officiële column schreef ik voor Thea Tuba. We waren allen cultureel geïnteresseerd en droegen 'De Vrouwenzaak' een warm hart toe.
Met de carrières van een aantal van de dames is het later toch nog goed gekomen: Mirjam Boelsum is schrijfster van èchte boeken (die ook in het Duits zijn vertaald) en documentairemaakster, Yvonne Philippa is freelance journaliste geworden (je komt haar artikelen vaak op het web tegen) en Pauline is dus een bekende fotografe geworden.

Pauline en ik hebben elkaar nooit uit het oog verloren al gingen onze levenspaden in heel verschillende richtingen. Pauline was vroeger de favoriete 'oppasmoeder' voor hond Max, mijn vriendelijke bokser. Zijn volledige naam was 'Maximilian Van De Klappeheide', een hond van stand. Pauline heeft Max ooit op meer dan ware grootte en in vele levendige kleuren op doek geschilderd.
Tijdens mijn eerste bezoek aan New York (in de jaren '80) heb ik ooit fotowerk van Pauline in mijn koffer meegenomen om dat bij enkele galeries in SoHo te laten zien. Mijn actie heeft niet tot opdrachten in de 'Big Apple' geleid maar daaronder heeft de vriendschap nooit geleden. Ik vind het dan ook fantastisch om te constateren dat Pauline heel mooie opdrachten heeft verkregen en goede banden heeft aangeknoopt met diverse kunstinstellingen. Zo heeft het Joods Historisch Museum in Amsterdam haar 'Beeldenzuil; Joods Leven in Nederland' aangekocht, een serie van 300 foto's in een bijzondere driedimensionale presentatie.

Pauline is altijd heel oorspronkelijk geweest in haar kunstbeoefening: zo was zij werkelijk de aller-aller-allereerste die zogenaamde fotografische zakdoeken ontwierp.
Het waren in het begin daadwerkelijk zakformaat-doeken waarop zij haar eigen zwart-wit foto's projecteerde en vervolgens afdrukte. Ik herinner mij een serie fotografische zakdoeken in zwart-wit van belangrijke vrouwen uit de wereldgeschiedenis. De doeken werden in de loop van de tijd groter èn de fotografische opdrukken werden verfraaid met borduurwerk. Als aandenken bewaar ik een zakdoek met Pauline's eigen hoofd erop. Ik heb overigens ook prachtige foto's van Pauline in mijn collectie.


Ook deze expositie was zó specifiek Pauline en zó de moeite van het bezichtigen waard: de foto's waren werkelijk prachtig van kleur en de mist waarin de beelden waren vastgelegd ondersteunde heel goed het mystieke karakter van de locatie. Ik wacht met spanning op de expositie waarin haar foto's van joodse begraafplaatsen in Marokko worden tentoongespreid. Maar eerst komt ze nog lekker op bezoek op de camping!