Translate

zaterdag 13 december 2008

De chauffeur van Bill Gates

Gisteren waren we aanwezig bij de religieuze inwijdingsceremonie van het nieuwe huis van Theo, Marja en Zoë. 'Urip-Urip' en 'Melaspasin' zijn de Balinese namen die worden gebruikt voor de inwijding van een nieuw huis. Urip-Urip houdt in dat de (huis)tempels tot leven worden gebracht en Melaspasin betekent dat het perceel wordt geschoond van boze geesten, zodat de bewoners een goed leven kunnen leiden.
Dit is hun tweede huis, dus hun tweede ceremonie maar mijn liefje en ik hadden er nog nooit een meegemaakt. De ceremonie was op die dag gekozen omdat het volle maan was, zou 's ochtends om 7 uur beginnen en tot circa 14:00 uur voortduren. Het is een huis op een groot stuk land dat zowel aan het strand als aan de rijstvelden grenst dus er was een lange ceremonie nodig, had de priester beslist.

De huiseigenaren hadden voor deze ceremonie besloten alleen het personeel met hun familie uit te nodigen. Er waren ongeveer 25 Balinezen aanwezig. En wij. Eerder hadden wij twee sarongs aangeschaft voor bezoek aan de tempels (en als alternatieve autostoelbekleding, moet ik eerlijk bekennen).
We wilden onze villa uitlopen in onze gewaden toen wij door Putu werden teruggeroepen: er moest nog een soort sjerp omheen. Gelukkig hadden we twee kleurrijke Hermès-sjaals die wij tijdens de winterkou van Londen om onze nek hadden gedragen. Opgerold voldeden ze en daarna mochten wij gaan.
De tuinman vond ons er mooi uitzien en Putu noemde ons 'Balinese girls' dus we liepen niet helemaal voor jana-met-de- korte-achternaam. Al liep het lastig: met de wikkelrok kon ik immers niet mijn gebruikelijke ruime passen maken! Voor onze eigen inwijdingsceremonie volgend jaar, zullen wij op zoek gaan naar heuse ceremoniekleding. En op looples gaan bij Balinese dames zodat ook wij er elegant gaan uitzien.

De ceremonie was al in volle gang toen wij aankwamen: er werd als in processie om het huis gelopen en niet veel later na aankomst werden de speenvarkens van het spit aangesneden. Ze hadden langdurig aan de gril gehangen. Ik keek in de richting van een van de varkens en de eerste titel voor een weblog schoot mij te binnen: 'Stuffed!' Ik kwam namelijk van achteren op het varken aangelopen en zag dat het dier was gevuld met nasi putih, witte rijst. Gebleekte rear ends zijn ook in het Westen inmiddels een modeverschijnsel. Zouden ze het van ons hebben?!
Met een haarscherp mes werd eerst de kop van het varken gesneden. Dat verdween in zijn geheel in de eerste plastic tas. Vast voor een liefhebber van zure zult. Vervolgens werden het hart en de lever uitgesneden en aan de priester en de burgemeester van het dorp aangeboden, de twee hoogwaardigheidsbekleders die deze ceremonie bijwoonden.
Toen wij aan Putu vertelden dat wij deze ceremonie gingen bijwonen, was haar eerste reactie: 'O, babi guling!' Voor de gever het ultieme offer. Voor de Balinees het vooruitzicht een stukje van de krokante korst van het speenvarken te kunnen eten dat lang aan het spit heeft gehangen. 'Enak sekali' (heel lekker)!
Ik zag vele handen om een stukje van de korst vragen. Iedere aanwezige kreeg tevens een doos overhandigd met daarin witte rijst, mie, groenten, een satestokje en nog wat ander vlees. En een beker water. Het eten was pittig en smaakte goed.

Na de maaltijd werd er even rust genomen. Daarna werd de ceremonie voortgezet rondom de tweede tempel, deze keer achter het huis. Wij schaarden ons achter de priester. Er werd gezamenlijk gebeden, offerandes werden om de tempel gedragen, er werd heilig water gesprenkeld, de tijdelijke tempel werd verwijderd en de definitieve werd ingewijd. Wij deden mee, zo goed als wij konden. We kregen de indruk dat er onderling soms wat onduidelijkheid ontstond over de te volgen stappen maar de priester was een goede dirigent. We kregen rijstkorrels op ons voorhoofd gedrukt. inmiddels viel er een zuiverende regenbui.


En nog was het einde van de ceremonie niet in zicht want ook het interieur en de pilaren van het huis moesten worden ingewijd: er werden geelkleurige koorden om de pilaren gebonden, met vlechtwerk daaraan. Een Balinese ceremonie aangepast aan Europese omstandigheden. (Want hoeveel pilaren heeft een doorsnee Balinees huis?) Ik begrijp dat de versierselen er zo lang mogelijk moeten blijven hangen. Ze mogen in ieder geval niet opzettelijk worden verwijderd.
Op de tafel in het (open) woongedeelte stonden prachtige handgevlochten manden met fruit, bloemen en gekleurde rijst die door mensen uit het dorp van Komang, hun chauffeur en de organisator van deze inwijdingsceremonie, waren gemaakt. Theo, Marja en Zoë werden besprenkeld, moesten het water ook drinken; dat gold ook voor hun personeel. Om 2 uur precies kwam de ceremonie ten einde. Het is mooi om te zien hoe zoiets belangrijks toch zo luchtig en met plezier kan plaatsvinden.

Wij bleven nog even na voor een praatje en een drankje. De mooi versierde tafel was in een mum van tijd ontdaan van al het eetbare dat in grote, plastic zakken verdween. Wij vroegen ons hardop af wat Balinezen zoal denken van die grote huizen, de enorme lappen grond, de luxe van dat alles. Zeker als je weet dat zij vaak met zo weinig tevreden (moeten) zijn. We weten inmiddels dat veel Balinezen klein behuisd zijn. Sommige personeelsleden delen een woning met elkaar, zeker als zij familie zijn. Voor een moeder met een aantal kinderen is er doorgaans niet meer dan één kamertje van een huis beschikbaar.
Theo kwam met de vergelijking: 'het moet zoiets zijn als de chauffeur van Bill Gates'... De werelden van beide mannen liggen zo ver uiteen... De chauffeur weet zo goed als zeker dat hij die andere wereld nooit zal betreden. Maar hij is wèl de chauffeur en dat telt! Een baan als personeel in een vakantievilla wordt hier als een goede baan gezien. En wij zijn blij met toegewijd en blij personeel.
Het was onze eerste inwijdingsceremonie en die zal ik niet licht vergeten. Zoals alles dat je voor het eerst doet. Ik kijk uit naar onze eigen ceremonie(s).
Ik heb foto's gemaakt die in het album zijn te zien.