De gouverneur sprak

In de Jakarta Post van woensdag jongstleden las ik een artikel over een Balinese criticus en columnist van de Bali Post die op instigatie van de gouverneur van Bali door de politie was aangeklaagd wegens smaad en haatzaaien, op basis van artikel 27 en 28 van de ITE-wet, de Electronic Informations and Transactions Law waarover ik in mijn vorige blog schreef.

Het overkwam Made Sudira, alias Aridus Jiro. Hij zou de gouverneur in juli van dit jaar in een Facebook-post hebben beledigd. Afgelopen maandag werd de columnist vrijgesproken door het hof van Denpasar. Ik was benieuwd wat de man precies schreef dat aanstoot gaf. 
Zijn bericht ging over het niet meer ter plekke kunnen uitvoeren van de belangrijke traditionele Balinese ceremonies mesangih (tandenvijlceremonie) en ngangget don bingin (post-crematie ritueel). Dit is wat hij schreef:

“Unfortunately, the ritual can no longer be held at its usual place as the sacred banyan tree has been cut down, its leaves and branches. I don’t know what happened. Some people say that the important people [in Bali] do not want to be disturbed. Is that true? Is this the state of Bali now?”

Wat blijkt? De gouverneur van Bali liet een oude, voor Hindoes heilige bodhiboom kappen in zijn officiële residentie. (Geen idee waarom.) Daardoor konden de bladeren en takken, die een belangrijke rol spelen bij de post-crematieceremonie, na vele jaren niet meer worden gebruikt. De columnist uitte geen rechtstreekse kritiek op de gouverneur maar vroeg zich op subtiele wijze af, onder andere met retorische vragen, of mensen met macht zoiets kunnen doen. Er werd geen blaam uitgesproken. Uit Sudira’s tekst blijkt dat hij verstand heeft van retorica: ethos, logos en pathos zijn in het stuk verwerkt. Daar kan menig online Westerling-met-grote-mond nog veel van leren…

Zijn opmerkingen staken Pastika klaarblijkelijk. Hij diende een klacht tegen hem in bij de politie en dat was het begin van een rechtzaak. De omstreden ITE-wet wordt vaak door politici aangegrepen als ze kritisch worden bejegend. Indonesië kan nog veel leren van de vrijheid van meningsuiting in het Westen.

Sudira werd in aanloop naar de rechtzaak gesteund door 83 juristen die zich organiseerden in een groep genaamd Satu Aksi (Verenigde Actie). Het recht zegevierde gelukkig, de gouverneur werd in het ongelijke gesteld, de columnist werd  vrijgesproken. De openbare aanklager legt zich gelukkig neer bij de beslissing van de rechtbank.

Diezelfde gouverneur van Bali, Made Mangku Pastika, wil worden herkozen maar in het geval hij dat niet wordt, stelde hij alvast een lijst op van criteria waaraan zijn opvolger moet voldoen. Hij deed dat in een interview voor een lokaal radioprogramma. De gouvernementele verkiezingen zullen pas in 2018 plaatsvinden maar regeren is vooruitzien. Pastika is van mening dat de volgende gouverneur: een bureaucraat, een politicus en een staatsman moet zijn.  

“If you are looking for an ideal Governor, seek one who understands management and  bureaucracy. He must also be a politician and a statesman who is able to think in generational terms.”

Het is iemand die bureaucratie door en door kent en de hulpmiddelen in de vingers heeft. (Dat de beste gouverneur een politicus moet zijn, moet je maar eens aan Donald Trump uitleggen.) Met die generationele termen doelt Pastika op de capaciteit van een staatsman om een generatie 25 jaar in de toekomst te laten kijken en te begeleiden. Eigenschappen als oprechtheid en persoonlijke integriteit kwamen pas in een later stadium ter sprake. Tja.

“If you really want to know the quality of a person, give him power. Then you will see what they are really like, even if you didn’t know before. A person who speaks out against corruption may, once elected, become a corruptor.” Aldus Pastika. 

Macht corrumpeert, dat weten we. Als je de persoonlijke kwaliteiten van iemand wilt leren kennen, moet je hem dan eerst macht geven? Mij lijkt dat niet. Je kunt zomaar te laat zijn en dan zit je vijf jaar lang met de gebakken peren?! Het geeft aan hoe verschillend wordt gedacht over dergelijke kwesties. Vanwege culturele verschillen?

Een aantal andere dingen viel mij eveneens op: zo wordt uitsluitend in de hij-vorm gesproken. Dat een vrouw gouverneur van Bali zou kunnen worden, is kennelijk niet voorstelbaar. Vrouwen spelen hier weliswaar de tweede viool maar het leven draait veelal op hun toewijding en inzet. Vrouwen dragen niet alleen zorg voor hun gezin en de grotere familie, zij zijn het vaak die betaald werk of inkomen genereren. 

Het interview werd bijgewoond door publiek dat bestond uit religieuze leiders, academici, bekende Balinezen, leden van de pers, activisten voor de vrouwenzaak en vertegenwoordigers van organisaties voor de bescherming van kinderen. Zelf vond ik dat zij met elkaar tot een interessantere lijst van criteria kwamen:

iemand die Bali beschermt, die over spiritualiteit beschikt, gezond is van lichaam en geest, in staat is een veilige en florerende omgeving te creëren, iemand die aandacht heeft voor cultuur en milieu, bestand is tegen kritiek van de media (!) en rechtvaardig is als het gaat om de behoeften van vrouwen en kinderen.

In hetzelfde interview lichtte Pastika de paradox van Bali toe:

“It wants to progress, but it doesn’t want to move. It wants to be pure, but it behaves in impure ways. It seeks public welfare but does not want to work. It wants to be intelligent, but does not want to go to school.”

Ik herken het. Het eiland van de goden wil alles en niets maar kiezen doet nu eenmaal verliezen. Niet elke verandering is vooruitgang en niet elke vooruitgang komt ten goede aan eenieder. Bali is uiterst complexe materie. Verdere conclusies laat ik aan de lezer over. Zelf ben ik maar een eenvoudige blogger. Als zodanig nam ik mij ooit voor op mijn taal te letten, nooit kwaad te spreken of haat te zaaien op het web. Ik ben compleet ongeschikt voor politiek maar kritisch blijf ik tot op mijn laatste blogdag.