Aan de bar op 10.000 meter hoogte

Dit wordt de laatste blog van dit jaar vanaf Europees grondgebied. Mijn liefje en ik zijn bijna klaar om van continent te gaan wisselen. We laten hier fijne dingen en aardige mensen achter maar krijgen er de komende weken veel voor terug. 

Onze reistassen zitten propvol kadootjes. Voor groot en klein. In het geval van onze overzeese familie is dat niet alleen vanwege het weerzien na twee jaar, we zorgen ook voor een prettige Kerst en de aanstaande verjaardag van Damai. Er bleef weinig ruimte over voor eigen kleding; gelukkig gaan we naar de tropen dus licht & luchtig volstaat. Onze snorkelsets werden als laatste in de reistassen geperst.

Mijn liefje en ik zweefden afgelopen weekend op een roze wolk. De schoolgaande mannetjes in Bali brachten beiden een heel goed eindejaarsrapport mee naar huis. De achten en negens vlogen ons om de oren. Niet dat we niet weten dat ze serieuze, slimme leerlingen zijn. Hun cijferlijsten zijn om trots op te zijn en dat zijn moeder Elsa en wij dan ook. Damai blijkt pienter over de hele linie, Yuda wordt uitvoerig geprezen om zijn sociale vaardigheden in en buiten de klas. We weten niet beter. Er zijn oma’s die met minder tevreden moeten zijn!

De jongens zelf klonken nogal uitgelaten. We kregen ingesproken berichten over  ‘chicken carbon blue’ en ‘chicken knalpot’ eten na onze hereniging. Het zijn hun verbasteringen van favoriete gerechten die zij nuttigen en onze binnenpretjes. Lekker eten is voor hen minstens zo belangrijk als voor ons. We zijn er debet aan. De onderwijzers van beide kids raadden aan meer Engelstalig werk te lezen; daar kan wel een schepje bovenop. Dat gaan wij regelen. Ze gaan tijdens de aanstaande vakantie ook weer naar Engelstalig dagkamp. Yuda koos dit jaar voor wetenschap als centraal thema en Damai koos voor kunstvormen (tekenen, schilderen, muziek maken, dansen).

Wij vliegen weer met een A380 hun kant op. Het is jaren geleden dat we met deze dubbeldeks super jumbo reisden. Als passagiers zijn wij verheugd want deze vlieger brengt ons met minder geluid en meer ruimte naar de andere kant van de aardbol. KLM gaat volgend jaar met dit type toestel starten. Dat is nogal laat: het toestel vliegt al 12 jaar commercieel. Desondanks werd het niet het sukses dat Airbus voor ogen had. De Europese multinational bereikte nog steeds geen break-even maar de productie wordt evenwel gestopt in 2021. Kasian. De meeste vliegmaatschappijen die met de A380 vliegen, stappen in de toekomst over naar het iets kleinere maar zuinigere broertje A350. Daarmee vlogen wij in februari van dit jaar terug uit Chili. (Dat toestel beviel ook.)

Onlangs las ik een artikel over het Europese PASSME-project waaraan de TU Delft al tien jaar actief deelneemt. Een groep studenten en onderzoekers ontwikkelt concepten om vliegen efficiënter en comfortabeler te maken. Kofferloos naar het vliegveld, jezelf inchecken met een scanner, zelfscannen voor douane en boarding, sneller en relaxter je vliegtuigstoel vinden, zonder stress je bagage in het dichstbijzijnde rek plaatsen. Dit zijn herkenbare ergernissen als er een kink in de kabel komt. Hoogleraar Sico Santema drukte het doel van al die TU-experimenten eenvoudig uit: “reizen leuker maken door dat soort toestanden te vermijden”.

Nu zullen er veel jonge en oude klimaatdrammers zijn die vliegreizen überhaupt niet leuker willen maken. Zij willen juist dat er minder wordt gevlogen. Zelf reken ik mij ook tot deze groep activisten (het zou weleens het Woord van het Jaar 2019 kunnen worden) maar niet vliegen is voorlopig voor mij, reislustige Hollandse, geen optie. Ik denk dat een reis met een zeilboot van Alicante naar Denpasar maanden in beslag neemt. Een cruiseschip is vanwege vervuiling helemaal uit den boze. 

Ik realiseer mij terdege dat de luchtvaart sowieso de olifant in de kamer van het klimaatbeleid is. De sector sprak in internationaal verband onderling af om vanaf 2020 CO₂-neutraal te groeien. Dat betekent dus niet dat alle vluchten CO₂-neutraal zullen zijn; dat geldt alleen voor de nieuwe vluchten. Bovendien is hun doel om in 2050 50% minder CO₂ uit te stoten. Dat is de helft van wat alle landen die het Parijs-akkoord ondertekenden, zeggen te gaan doen. Bovendien gaat de luchtvaart niet minder uitstoten door reductie maar door compensatie (vooral door het planten van bomen). Kortom: bepaald niet ambiteus. Dat mensen daartegen protesteren, begrijp ik.

Een volledig elektrische burgerluchtvaart zal pas op heel lange termijn mogelijk worden; deskundigen verwachten dat zeker niet vóór 2050. Dat maak ik hoogstwaarschijnlijk niet eens meer mee. Vorige week vond in de stad Vancouver (Canada) de eerste, volledig elektrische vlucht plaats. Dit kleine, met elektromotor omgebouwde, watervliegtuig (DHC-2 de Havilland Beaver) bleef ruim 5 minuten in de lucht. Deze motor moet nog twee jaar wachten op inspectie en officiële goedkeuring door de overheid voordat de techniek op grotere schaal kan worden toegepast. Korte afstanden moeten kunnen, intercontintaal elektrisch vliegen is van heel andere orde.

Toestandloos reizen is voorlopig niet aan de orde. Wachten blijft voorlopig een gegarandeerd onderdeel van de passagierservaring. In de rij staan voor de incheckbalie, de douane, de gate, de bagageband. Het is niet anders. Vanaf Alicante is het ruim 13.000 kilometer naar Denpasar (Bali). We zullen meer dan 20 uur onderweg zijn, maken tussenstops waar we tevens moeten wachten op verbindende vluchten. Reizen mag verslavend zijn, het is doorgaans ook een lange oefening in geduld.

De boeken die ik van plan ben te gaan lezen tijdens de aanstaande ultralange zit: ‘Mama’s laatste omhelzing’ (Frans de Waal), ‘Een stralende toekomst’ (Rebecca Makkai), ‘Beauty is a Wound’ (Eka Kurniawan), ‘The 19th Christmas - Women Murder Club’ (James Patterson en Maxine Paetro), ‘De Bourgondiërs’ (Bart van Loo)  en ‘De onbewoonbare aarde’ (David Wallace-Wells). Het betreft non-fictie over het rijke emotionele leven van dieren, een roman over de Amerikaanse homowereld en de aidsepidemie in de jaren '80 van de vorige eeuw, een moderne historische roman over Nederlands-Indië en het jonge Indonesië van een Indonesische schrijver die onlangs de Prins Claus-prijs ontving, een literaire thriller over een vriendinnenclub die met elkaar misdaden oplost, historisch werk over onze voorvaderen van de Lage Landen en een boek over alles dat we niet willen maar wel moeten weten over klimaatverandering. Daar moet ik -letterlijk- een eind mee komen.

De A380, het grootste toestel ter wereld met een lengte van 73 meter en een vleugelwijdte van bijna 80 meter, is de helft groter dan de Boeing 747-400 maar heeft slechts 35% meer stoelen. Daardoor ontstond er in de toestellen van de maatschappij waarmee wij vliegen, ruimte voor een stemmige bar. 

Onbezorgd vliegen is nu al mogelijk, zelfs voor mensen met vliegangst. Men onderzocht dat die angst vaak voorkomt bij intelligente personen met een rijke fantasie. Klamme handen, knikkende knieën. Allemaal vanwege verlies van controle en angst voor het onbekende. Een cursus om er vanaf te komen, is in Nederland net zo duur als een retourtje Bali. Ik weet waaraan ik mijn geld liever uitgeef! Volgens het Aviation Safety Network vonden in 2018 wereldwijd vier ongelukken per 10 miljoen vluchten plaats. Dit jaar hebben we de statistieken nog meer mee. Mochten wij toch uit de lucht vallen, bedenk dan dat we aan deze bar op het leven hebben getoast!

De volgende blog zal uit Bali komen, Leo Dovente. We komen 's avonds laat aan, blijven een dagje extra plakken in het zuiden van het Eiland van de Goden en worden vervolgens door onze favoriete chauffeur opgehaald en naar het Hoge Noorden getransporteerd. Daar kloppen enkele kinderhartjes vol verwachting.