Paprika’s

De zomerdrukte begint hier aanzienlijk af te nemen. Een groot aantal Spaanse buren ruilde hun vakantiehuis aan de kust inmiddels in voor hun permanente woningen in Madrid, Jaén en het binnenland van de provincie Murcia, al blijven de oudjes nog even plakken. Kleinkinderen werden of worden door hun ouders opgehaald. Nog een dikke week en dan gaan alle scholen in Spanje weer open. We maakten nieuwe Spaanse vrienden in de straat en er blijken Surinaamse buren te zijn. We hoorden ruzies aan tussen Spanjaarden over de overlast van honden(!). De grootste  drukte ligt achter ons, de lokale stranden beginnen leeg te raken. Personeel van onze favoriete strandtent haalt opgelucht adem. De zon gaat hier thans per dag circa twee minuten eerder onder en dat is merkbaar.

Zondagavond jongstleden zaten mijn liefje en ik op het terras te eten. We hadden heerlijk gezwommen en keken uit naar lagere temperaturen. Ik zat met mijn rug naar het huis van de buurvrouw, mijn liefje keek juist die kant op. Op enig moment zag zij een grote man met pet het terras van buuf Barbara betreden. Dat was vreemd want haar poort zit altijd op slot! Na dat te hebben geconstateerd, sprongen we beiden op, liepen naar buiten en riepen haar naam. Haar poort stond wagenwijd open. Achter op het terras ontwaarden we haar en de man met pet, gebogen over een diepe kist. Er was geen enkele reden tot paniek.

We legden uit waarom we aan de poort stonden. Ze kwamen beiden met een grote glimlach onze kant uit gelopen. De vreemdeling bleek een heel vriendelijke Marokkaan die door Barbara was uitgenodigd om ongebruikte spullen op te halen. Mijn liefje bood allereerst haar excuses aan voor onze reactie. Dat was immers een knap staaltje etnisch profileren. Het leek hem niet te deren of hij leerde ermee omgaan… Hij vertelde dat hij dagelijks door onze straat fietst, op zoek naar bruikbare spullen die bewoners bij de vuilnisbak zetten of erin kieperen. Hij kan zelf veel repareren en als hij iets niet kan, heeft hij wel een adresje waar het alsnog lukt.

Nu ik hem goed aankeek, herkende ik hem als mede-weggebruiker op twee wielen. De oude fiets waarop hij rijdt, kreeg hij van zijn buurman. Barbara gaf hem een ongebruikte boodschappentas op wieltjes met het prijskaartje er nog aan en een fan die nog werkte. Hij bond de grote stukken onhandig achterop de bagagedrager, een binnenband functioneerde als snelbinders. Mensen worden creatief als ze niet veel hebben. Dat herken ik ook van Balinezen. Ik hielp hem de spullen vast te binden, zeggend dat ik “jefa de logistica” van de familie ben. Al jarenlang pak ik koffers, reistassen en de achterklep in. Hij zou terugkomen voor een nieuwe lading spullen.

In de tussentijd vertelde onze buurvrouw dat ze grootschalig opruimt omdat haar huis in de actieve verkoop gaat. Deze 72-jarige Engelse kreeg onlangs het bericht dat de, door haar ingezette scheiding, een feit was. Hoorde zij jarenlang niets van haar echtgenoot toen zij die procedure in gang zette, nu staat haar ex in Engeland kennelijk te popelen om zijn centen in ontvangst te nemen. Hij wacht op de helft van de opbrengst van het huis.

Alhoewel we als buren niet bij elkaar over de vloer komen, is onze relatie heel goed. In de zomer kook ik regelmatig voor drie. Zij kookt niet of nauwelijks voor zichzelf en vindt eten een noodzaak. Afgelopen weekend bereidde ik een groentespies van de BBQ met rijkgevulde couscous. Het zal niemand verbazen dat ik in de afgelopen anderhalf jaar meermalen saté en nasi goreng voor (ons en) haar maakte. Nooit reisde ze naar Azië maar ze houdt van kruidige gerechten.

Onlangs bracht ze ons voor het eerst twee kommetjes. Ik zag mosselen liggen maar zij meldde ook dat er garnalen zaten in de rode saus. Mijn liefje is zeer allergisch voor schaal- en schelpdieren dus zij kon er niet van proeven, ik wel. Bij het eerste hapje verschoot ik van kleur, mijn mond stond accuut in brand. Het was zó zout dat het oneetbaar werd. Nu heeft een lichaam in de zomer vanwege al dat getranspireer meer zoutinname nodig dan normaal maar er zijn grenzen! De volgende dag bracht ik de afgewassen kommetjes terug. Op haar vraag zei ik dat het hapje mij had gesmaakt maar dat het wel een tikkie te zout was voor mijn papillen. Zonder te blozen, zei ze dat dat kon kloppen… de deksel was van het zoutvaatje gevallen!

De Marokkaan kwam teruggefietst met een grote plastic tas aan zijn stuur. Daarin bleken tientallen paprika’s te zitten, van een kwaliteit die ik hier nauwelijks in de supermarkt aantref. Hij vertelde dat hij hier op het land werkt. Mensen als hij zien we dagelijks op de omliggende velden, hoe warm het ook is. De paprika’s waren voor Barbara, de vrouw die niet kookt. En voor ons, als we dat wilden. Barbara nam er één, wij namen er twee. Toen hij was vertrokken, ging mijn liefje vervolgens met de zak langs Spaanse buren. Iedereen deed graag een greep in de tas. Met allen maakte ze een praatje en dat was leuk om te zien. Nog meer nieuwe vrienden!

Paprika’s zijn de favoriete ingrediënten in menige Spaanse dis. Ze worden op allerlei manieren gebruikt: je vindt ze vooral gerookt, de gedroogde variant heet ‘ñora’ en de ‘pimientos del piquillo’ zijn een ware delicatesse. Deze groente zit onder andere in typisch Spaanse gerechten als paëlla, sofrito, pisto en gazpacho. Niet weg te denken in de mediterane keuken. Gisteren genoot de buurvrouw mee van mijn gewokte Aziatische groenten met kip. De bijna-rode knapperige paprika van onze Marokkaanse vriend was de held van het gerecht.

Wij hebben onze buurvrouw nog nooit zo veel horen en zien schoonmaken. Eerst moeten nog foto’s van het interieur worden gemaakt dus er zijn op dit moment geen gegadigden. We zullen haar kookkunst niet gaan missen, haar als buurvrouw wel. Ze is van plan in Spanje te blijven wonen maar de pecunia’s stellen haar niet in staat een ander huis in dezelfde buurt te kopen. Net als wij is ze dol op het lokale strand en de zee. Ze gaat te zijner tijd langdurig huren, waarschijnlijk in het centrum van Pilar. Als er na de Brexit nog pensioen op haar rekening verschijnt tenminste. Mijn liefje en ik zijn erg benieuwd wie onze nieuwe buren worden. We gaan het zien.

Sinds zondagavond hebben we er een nieuwe vriend bij, de eerste Marokkaan in onze kennissenkring. Vanmorgen belde hij enthousiast met zijn fietsbel toen hij op de hoogte van ons huis reed. Tja. You win some, you loose some.

Boekenlijstjes

Dit is weer een longread. Het was in de afgelopen jaren gebruikelijk dat de president van de Verenigde Staten zijn zomerleeslijst uitbracht. Huidige president Trump is kennelijk niet zo’n lezer. Dat las ik in het boek ‘Unhinged: An Insider’s Account of the Trump White House’ van Omarosa Manigault Newman, dat ik onlangs uitlas. Ik las het met interesse. Omarosa en Trump kennen elkaar minstens 15 jaar. Zij werd uit tienduizenden kandidaten geselecteerd om aan de eerste editie van het programma ‘The Apprentice’ deel te nemen, een idee van Trump. Hij zou met dit programma zijn opvolger zoeken. Fameus werden zijn woorden: “you are fired!” Ze won niet maar maakte zich wel onsterfelijk. Trump werd een groot fan van deze pittige, zwarte vrouw en bleef haar door de jaren heen erkentelijk voor haar bijdrage aan de populariteit van dit reality-tv-programma.

Omarosa groeide op in een arm zwart gezin in Youngstown, een overwegend zwarte stad in Ohio. Ze heeft Nigeriaanse roots maar werd in 1974 geboren in de VS. Haar vader werd doodgeschoten toen zij zeven jaar oud was. (Haar oudste broer overkwam hetzelfde in 2011.) Ze groeide op in een éénoudergezin en kreeg te maken met de voedselbank en de sociale dienst. Ze ging met een sportbeurs studeren aan een zwarte universiteit en behaalde haar kandidaatsdiploma in Journalistiek. Haar doctoraaldiploma behaalde ze in Communicatie aan een zwarte universiteit in Washington DC. Tijdens haar jonge jaren won ze een schoonheidswedstrijd en werd daarmee Miss Ohio.

Na haar doctoraalstudie ging ze in de politiek werken. Dat deed ze voor vice-president Al Gore ten tijde van de Clinton-administratie. Ze zette zich jarenlang aan democratische zijde in voor de Afrikaans-Amerikaanse gemeenschap en hoopte met haar collega’s op een uitnodiging voor de presidentscampagne van Hillary Clinton. Die bleef uit. Haar eerste verloofde overleed in die tijd op jonge leeftijd aan een hartaanval, in haar bijzijn. Tijdens het Republikeinse Congres van juli 2016 kondigde Omarosa aan dat ze door kandidaat Trump was aangesteld als ‘Director of African-American Outreach’. Het is de voortzetting van haar eerdere werk, echter nu voor de oppositie. Haar inzet tijdens de Trump-campagne leidt tot haar aanstelling tot ‘Assistant to the President’ en ‘Director of Communications for the Office of Public Liaison’; wederom een functie ten faveure van de zwarte gemeenschap. De diepgelovige Omarosa trouwt met een doopsgezinde dominee en behaalt een tweede doctoraaldiploma als baptistenprediker.

Omarosa is als persoon niet onomstreden, haar verhaal is echter boeiend. Het persoonlijke, met veel ups & downs, is op zich de moeite van het lezen waard al zou ik het als leesmateriaal waarschijnlijk niet hebben gekozen als ze geen band met Trump had gehad. Haar boek is niet spraakmakend maar als je het beschouwt als een verhaal van iemand die haar mentor van zijn voetstuk ziet vallen, is het dat wel.

Wat ik opmerkelijk vind, is dat de relatie tussen haar en “Donald” kennelijk heel lang goed was. Na hun gezamenlijke project zocht hij haar bij voortduring op, noemde haar zelfs “bijna een vriendin”. Voor haar was en bleef hij echter mentor en vriend. Nooit betrapte zij Trump op racisme jegens haar. Hij zou het N-woord (“Nigger”) in haar bijzijn nooit hebben gebruikt.

Die indruk veranderde nadat Donald in het Witte Huis aan de slag ging. Het boek kun je dan ook lezen als het verhaal van iemand wier schellen langzaam van de ogen vallen als het om haar voorbeeld gaat. Dat noemt ze een aantal malen in het boek “haar blinde vlek”. Ooit keek ze namelijk tegen deze man op; vanwege zijn zakelijke sukses, zijn rijkdom, zijn bravour. Hij valt langzaam maar keihard van zijn sokkel. Ze schrijft dat ze ook de geestelijke en fysieke gezondheid van Donald gaandeweg zag afnemen. Haar mentor was nooit een toonbeeld van empathie. Dat noemt ze in haar boek “Trump’s greatest character flaw, [..] a function of his extreme narcissism”.

Dat nieuwe beeld van haar vriend Donald doet haar pijn maar ze is onverbiddelijk in haar conclusie: Trump is een racist, een seksist en een leugenaar. De drijfveer om zich kandidaat te stellen en voor zijn huidige koers als president komt voort uit een diepgeworteld verlangen om de nalatenschap van Barack Obama, de eerste zwarte president van de Verenigde Staten, volledig teniet te doen. Omarosa schrijft overigens met veel respect over Melania en voelt mededogen voor oudste zoon Don Jr die de constante toorn van zijn vader over zich heen krijgt. De seksueel getinte relatie tussen vader en dochter Ivanka is Omarosa zeer onwelgevallig.

Werken voor de zwarte gemeenschap als medewerker van de Trump-administratie bleek als zwemmen in de stroop; haar agenda werd van binnenuit tegengewerkt en gesaboteerd. Leiders van de gemeenschap waren haar evenzeer vijandig gezind, vanwege haar loyaliteit aan een racistische president en zijn populistisch-nationalistische kompanen. In december 2017 werd Omarosa door Chief of Staff John Kelly ontslagen. Ze heeft in haar boek geen goed woord voor deze ex-generaal;  evenmin als voor Nancy de Vos, de Minister van Onderwijs (achter haar rug om “Ditzy” genoemd door Trump; dom) die langzaamaan openbare scholen -waar zwarte studenten grootschalig naartoe gaan- de nek omdraait. Oook heeft ze ernstige twijfels over vice-president Mike Pence; die zou door zijn medewerkers “Mister President” worden genoemd. Kennelijk wacht hij zijn kans af... De president zou overigens niet op de hoogte zijn geweest van haar ontslag. Van de Trump-familie ontving ze daarna blijken van medeleven. Op 14 augustus jongstleden, na publicatie van haar Trump-kritische boek, noemde de president Omarosa Manigault Newman in een tweet “a crying lowlife” en “a dog”. Tja.

Het voortbestaan van het presidentschap van Trump wordt met de dag spannender vanwege de lopende rechtzaken tegen ex-medewerkers en hun schuldbekentenissen. Speciaal aanklager Robert Mueller III en zijn team maken vorderingen, ze komen steeds dichter bij de president. Ik kan nu ècht niet ophouden met lezen over Trump - de Lone Deranger. Waarom ik mij als wereldburger druk maak over deze man? Zijn beleid is niet alleen funest voor Amerika…

Eergisteren begon ik enthousiast aan het boek ‘Everything Trump Touches Dies: A Republican Strategist Gets Real About the Worst President Ever’. Auteur Rick Wilson is een Republikeinse strateeg en schrijver voor de Daily Beast. Kritische boeken over de 45ste president van de Verenigde Staten verschijnen er volop uit Democratische en linkse hoek. Trump en Trumpisme moeten echter ook door Republikeinen en conservatieven worden bekritiseerd. En dat doet Wilson! Hij is ervan overtuigd dat deze president funest is voor conservatieve principes en voor de Republikeinse partij. Hij schrijft geweldig, wat mij betreft. Zijn stijl en ironie zijn een lust voor het oog, al beschrijft hij deprimerende situaties. Dit boek is een aanrader. Na de tussentijdse verkiezingen van november, zullen we weten of Wilson gelijk krijgt.

Foto: Erin Hooley (Getty Images)

Ex-president Barack Obama stelde zijn leeslijst wel op voor deze zomer en een aantal van zijn aanbevolen boeken downloadde ik onlangs. Het betreft onder andere de roman ‘An American Marriage’ van de zwarte Amerikaanse schrijfster Tayari Jones (1970). Het boek gaat over de relatie van een pas getrouwd stel in Atlanta, in het zuiden van Amerika. Hij wordt veroordeeld voor moord en krijgt een lange celstraf, zij blijft met veel vragen achter. Het werk gaat over onrecht in het Amerikaanse rechtsysteem, over liefde en het instituut huwelijk. Ook herleest hij een boek van de recent overleden schrijver V.S. Naipaul uit Trinidad die onlangs nog meedeed als kandidaat voor de Golden Man Booker Prize, getiteld ‘A House for Mr. Biswas’.

Het andere boek heet ‘Factfulness: Ten Reasons Whe’re Wrong About the World And Why Things are Better Than You Think’ van Hans Rosling (1948). Een boek met feiten over de wereld van nu die ons er een betere kijk op zou geven. Obama's hint ontgaat geen lezer! Daar heeft de burger behoefte aan in tijden van “post-truth” en “alternative facts”... Dit werk blijkt ook een favoriet van goeddoener Bill Gates te zijn.

En gisteravond keek ik weer met veel plezier naar een uitzending van ‘Moby Dick’ op de Nederlandse tv, het nieuwe ontspannen en onderhoudende boekenprogramma van Matthijs van Nieuwkerk. Eenmaal per week nodigt Van Nieuwkerk twee verrassende gasten uit die hun favoriete boeken bespreken. Aan het einde van het programma kiest de ene gast een boek uit de lijst van de andere. Een eenvoudig maar o-zo meeslepend concept. Ik ben nu al fan!

Woorden, geen woorden voor

Links mijn beeld, rechts hun beeld

Op de dag van de viering van de Indonesische onafhankelijkheid (17 augustus jongstleden), introduceerde talenapp Duolingo een bèta-versie van Engels-Bahasa Indonesia. Deze applicatie was vorig jaar reeds aangekondigd, de geplande publicatiedatum stond in mijn agenda. De datum werd gehaald. Dank aan de negen lokale vrijwilligers die dit mogelijk maakten!

Ik was erg benieuwd wat al dat droogzwemmen met de Balinese kids in de loop van de jaren opleverde. Enthousiast begon ik aan les 1. Het begon goed, al was er een oefening met een foutje. Zonder schroom stuurde ik de foutmelding door; dat maakt het programma alleen maar beter. In de lessen Spaans maak ik regelmatig gebruik van de testfunctie. Je krijgt dan een selectie uit alle oefeningen van een bepaald lesblok voorgeschoteld en mag maximaal drie fouten maken. Als dat lukt, krijg je de maximale punten en een lingot, een virtuele munt waarmee je nieuwe oefeningen kunt kopen. Als de test mislukt, krijg je een sneu geluidje en nul punten. In de Indonesische app durfde ik dat tot nu toe slechts éénmaal - met sukses. Dat geeft de burger moed. Het is zo’n leuk programma! Ik ben niet de enige die dat vindt: Duolingo heeft inmiddels 200 miljoen actieve gebruikers. Als het programma aanslaat in Indonesië, kan dat aantal zomaar verdubbelen. Hulde aan professor Von Ahn en zijn Zwitserse student Severin Hacker, de bedenkers en oprichters van deze (gratis) taalapp.

Een dame die praat als Tante Lien spreekt de Indonesische zinnen uit. Tini is de vrouwennaam die in oefeningen opduikt. De beginnerslessen bleken gemakkelijk al had elk lesblok wel iets leerzaams. De Indonesische taal is niet ingewikkeld om te leren, het heeft weinig grammaticale regels. Zo kent de taal geen lidwoorden ‘de, het, een’ en geen werkwoordvervoegingen. Ook vrouwelijke en mannelijke zelfstandige naamwoorden zijn niet aan de orde (zoals dat wel het geval is in het Spaans), evenmin als meervoudsvormen. Voorlopig heb ik nog 80 blokken te gaan, elk met vier à zes oefeningen dus ik kan vooruit. Mijn ochtendprogramma bestaat thans uit lessen Indonesisch voor Engelstaligen, gevolgd door meer lessen Engels voor Spaanstaligen. Nee, dat verwart mij niet. Een Duolingo-student besteedt gemiddeld 10 minuten per dag aan taallessen, aanzienlijk minder dan mijn eigen gemiddelde.

Ik besloot een link van het programma naar Elsa in Bali te sturen, met enige toelichting. Ik had het nog niet verstuurd en nader uitgelegd of er kwam een screen shot terug van Duolingo Engels voor Indonesiërs! Zij doen dus de omgekeerde weg. Kita senang. Haar Engels kan best een zetje in de goede richting gebruiken al begrijpen we elkaar uitstekend als we spreken en schrijven. Ook zij vond de oefeningen erg leuk. Zelfs zó leuk dat ze het aan haar beide zonen (7 en 11 jaar) toonde. Het vervolg laat zich raden: die wilden ook aan de slag met Engels. Moeder maakte inmiddels voor ieder familielid een gebruikersprofiel aan.

Damai, Yuda (met nieuwe keepersuitrusting) 

Waar we ze kunnen stimuleren, doen we het. Een dag niet geleerd, is een dag niet geleefd. En samen leren is nog leuker. We brachten de ouders het belang van vitamines L (Love) en A (Attention) bij, probeerden hen verantwoordelijkheid en spaarzaamheid bij te brengen (!), leerden de mannetjes zwemmen en tekenen, lazen hen voor -ze houden nu allebei erg van lezen-, brachten hen liefde voor de natuur, voor dieren en de zee bij, brachten tweetalig onderwijs naar voren, en zo voort. We kijken met heel veel plezier daarop terug. Gelukkig blijven onze suggesties in vruchtbare aarde vallen. Onze kleine Balinese familie doet het goed. 

Enkele jaren geleden gaf ik hen mijn oude laptop kado die ze nog steeds gebruiken om de tientallen foto-albums van onze gezamenlijke tijd in Bali terug te kijken. Dat doen ze wekelijks, naar verluidt. Yuda komt op de gekste momenten terug op een bepaalde herinnering en dat is mooi om te zien. Konden ze dat apparaat eveneens gebruiken voor Duolingo? Dat bleek niet te lukken, de besturingssoftware is verouderd. Dat wordt dringen op de smartphone!

Op het moment dat wij intensief met elkaar over dit onderwerp appten, meldde Elsa dat ze lokaal weer een flinke beving voelde. De derde van die dag! Onze QuakeFeed-app gaf het nog niet aan maar binnen een minuut was het tingeltje wèl te horen. Het bleek weer te gaan om een beving ten oosten van Lombok, met een kracht van 6.9 op de magnitudeschaal. Ik heb er geen woorden voor zoals dit eiland thans door natuurgeweld wordt getroffen…

Inmiddels blijkt in het noorden en noordoosten van het eiland geen gebouw meer overeind te staan. Ik las dat Lombok op een breuklijn van de Australische tectonische plaat en de Soenda-plaat ligt. De Australische plaat schuift ten noorden van Lombok over de Soenda-plaat; dit verschijnsel wordt ‘back-arc thrusting’ genoemd. Bij dat schuren komt zoveel energie vrij dat er bevingen ontstaan. De Australische plaat beweegt naar het noordoosten met 6 centimeter per jaar. De Soenda-plaat was ooit onderdeel van de Euraziatische plaat maar beweegt nu onafhankelijk oostwaarts, naar verluidt met 10 milimeter per jaar. Dat gaat voor een onrustige tijd in de regio zorgen. Ook gisteren was het de hele dag raak in en rond Lombok: 5.3, 5.2, 4.6, 4.9, 4.7 en 4.5. Zelfs vanmorgen was daar weer een beving van 5.1, inclusief tsunami-waarschuwing. Kasian.

Bezoek aan een Sasak-dorp (Lombok)

Mijn liefje en ik kwamen begin december 2005 voor het eerst in Bali aan. Deze Indonesische provincie was het startpunt van onze eerste wereldreis. We werden er destijds als helden onthaald en dagelijks in de watten gelegd. Ik denk dat daarmee de kiem werd gelegd voor onze latere avonturen op het eiland van de Goden. Hoe vaak we toen van lokale mensen hoorden dat ze blij waren met onze komst, is niet op de vingers van vier handen te tellen. Op 1 oktober van dat jaar werd het boeddhistische eiland opgeschrikt door drie bomaanslagen, gepleegd door leden van een radicaal-islamitische groep. Kuta en Jimbaran -twee toeristische centra- werden getroffen, er vielen veel slachtoffers, lokalen en buitenlanders.

Na onze rondreis door Bali vlogen we naar Lombok, met een luchtvaartmaatschappij die inmiddels niet meer bestaat (Merpati). Daar werden we opgewacht door een lokale gids die alles fout deed wat hij maar fout kon doen. Tja. Hij bracht ons niet naar de plekken die wij wilden bezoeken maar volgde zijn eigen programma. Dat leidde tot spanningen. Hoe anders was dit in vergelijking tot onze voorafgaande ervaringen?! Het allerergst vond ik zijn foute grappen over de bommen op Bali. Alsof dat leed hem deugd deed. Dat stak ons dermate dat we eerder dan gepland naar Bali terugkeerden, tot ergernis van diezelfde gids. De Indonesische president Jokowi mag Lombok dan een van de tien andere Bali’s noemen… Saya tidak setuju (ik ben het er niet mee eens). Met dank aan Duolingo.

Netelige kwesties

Telkens als we Cabo de Palos naderen voor ons (bijna-)wekelijkse snorkeluitje, passeren we op de snelweg een muur met teksten die mijn liefje en mij al weken bezighouden. “Cartagena no es Murcia” en “¿Murciano yo? ¡Y un pijo!” Cartagena is inderdaad geen Murcia en ik ben zeker geen Murciaan (voor wie het wil weten: ‘pijo’ betekent piemel…) maar wat was de juiste context van die teksten?

Afgelopen keer passeerden we ze weer en toen viel het kwartje. Voor dat Eureka-moment moest er een sportvliegtuigje aan te pas komen. Na de eerste snorkeltour zaten we aan de lunch bij de lokale favoriete strandtent Verano Azul toen we de motor van een oude kist hoorden aankomen. We keken tegelijkertijd op en vermoedden dat het om reclame ging. Boven ons eigen strand zien we ook regelmatig een reclamevliegtuig met een spandoek van ‘Los Melones del Abuelo’ overkomen, de Meloenen van Opa. Tja.

Op de kaap bleek het niet om een onschuldige reclame voor zomerse produkten te gaan. Integendeel. Op het spandoek stond de tekst “¡Cartagena provincia ya!” (Cartagena is al een provincie) met het teken 2es+ en twee vlaggen eronder. De ene vlag herkende ik als de Spaanse, de andere was een rood vlak met een wit kruis in het midden. Het blijkt te gaan om de maritieme vlag van havenstad Cartagena en 2es+ blijkt te verwijzen naar een sociaal, politiek en ideologisch platform dat voor een zelfstandige provincie strijdt. De bijbehorende beweging wordt aangeduid met ‘Cartagenerismo’.

Van het een kwam het ander. Er speelt zich een soort Catalonië-in-het-klein af in onze buurprovincie Murcia. Een aanzienlijk deel van de inwoners van Cartagena en enkele buurtgemeenten wil geen onderdeel zijn van de provincie Murcia. Zij voelen zich geen Murcianen (maar wel zeer Spaans dus willen niet afscheiden van Spanje). Zij willen zich afsplitsen en een eigen provincie gaan vormen, met Cartagena als hoofdstad. Mensen die dit cartagenerismo steunen, zijn voorstanders van een autonoom territorium, Campo de Cartagena, dat de gemeenten La Unión, Los Alcázares, San Javier, San Pedro del Pinatar, Torre Pacheco, Fuente Álamo en Mazarrón omvat.

Een duik in de geschiedenis van Spanje toont aan dat Cartagena door een koninklijk besluit in 1799 tot zelfstandige provincie werd verklaard die vervolgens in 1801 met zeven andere provincies werd uitgeroepen (Alicante, Cádiz, Málaga, Oviedo: nu Asturias en Santander: nu Cantabrië). Die provinciestatus zou Cartagena in 1805 hebben verloren. Inwoners van de campo de Cartagena voelen zich gediscrimineerd. Het stoort hen tot op de dag van vandaag dat Cartagena een haven heeft maar geen eigen douane; die zetelt in de stad Murcia. Dat is lang niet het enige op hun klachtenlijst. Cartagena ontvangt slechts 4 à 8% van de provinciale fondsen terwijl het qua inwonertal -circa 220.000 inwoners- recht heeft op 18%. Campo de Cartagena is bovendien goed voor 30% van de inkomsten van de provincie Murcia. Het nieuwe stadsziekenhuis dat ze kregen, heeft slechts 600 bedden, hun kathedraal is de enige in Spanje die niet werd gerestaureerd na de Spaanse burgeroorlog. Dit deed mij sterk denken aan de situatie van Orihuela-stad en Orihuela Costa. Ook daar is sprake van een oneerlijke verdeling van middelen dat tot achterstallig onderhoud en ander leed leidt. Ik ben blij dat mijn huidige woonplaats zich 32 jaar geleden afscheidde van Orihuela-stad en nu een zelfstandige koers kan varen. Het uitroepen van een nieuwe provincie is in Spanje overigens niet tegen de grondwet. Weer iets geleerd over mijn tweede Vaderland!

Een duik in een van de baaien van Cabo de Palos was afgelopen keer ook heel leerzaam. Ik was nog niet in het diepe gedeelte of mijn oog viel op een kleine rozerode kwal die driftig op en neer en heen en weer bewoog. Ik bekeek het dier van alle kanten maar bleef op gepaste afstand. Die opvallende kleur zou immers weleens op gif kunnen duiden. De kwal was zo groot als mijn hand. Ik zwom naar mijn liefje die verderop dobberde en zag dat zich ook in haar omgeving een kleine kwal ophield. Ik klikte onderwater voor het bewijsmateriaal. Voor haar was dat het signaal om met zwemmen te stoppen en dat was een verstandig besluit. Zelf was ik als snorkelaar beter ingepakt dan zij dus ik zwom door, al bleef ik op mijn hoede.

Het bleek te gaan om de ‘Pelagia noctiluca’, een parelkwal. Pelagia betekent van de zee en noctiluca duidt op het feit dat deze kwal in het donker kan oplichten. Het dier komt het hele jaar door in de Middellandse Zee voor. Dat las ik pas thuis in mijn ‘Jellyfish Guide of Spain’, die veel informatie geeft. De aanraking van een parelkwal kan inderdaad ernstige pijn veroorzaken (de hoogste waarschuwingscode). Dat kan gepaard gaan met jeuk, rood worden en opzwellen van de huid, duizeligheid, misselijkheid en braken. In de loop van de dag zag ik er een aantal langskomen, in verschillende tinten roze. Hoe jonger ze zijn, hoe minder uitgesproken hun kleur. Bij sommige kwallen kon ik goed zien dat de vier tentakels waren bedekt met netelcellen. Ook de veel dunnere neteldraden -die meterslang kunnen worden- waren mooi te zien. De parelkwal slaat het poliepstadium over.

De vorige keer zag ik eveneens iets bijzonders in het water dat ik echter niet wist te determineren. Het leken  kleine witte kerstbomen, de takken wuifden met de stroming mee. Ook dit diertje raakte ik niet aan al was de verleiding groot. Afgelopen week trof ik ze wederom aan, op een andere plek. Daar ik als amateur-natuurvorser goede contacten heb bij Naturalis, zond ik Alice een vraag met foto toe. Zij antwoordde zoals altijd gezwind. Ze vroeg haar collega Bert Hoeksema, zeebioloog en verwoed duiker naar zijn oordeel. Die meende dat het gaat om hydroïdpoliepen, een klasse neteldieren die in vele vormen en maten voorkomt in de Middellandse Zee. De levenscyclus van een neteldier kent twee stadia: die van poliep en van kwal. Ik fotografeerde het dier in poliepstadium, nog vast aan een ondergrond met de ‘orale armen’(vangarmen) naar boven gericht. Een kwal zwemt met die tentakels naar beneden.

Doorgaans vind ik het leuk om nieuwe plaatsen te bezoeken, nieuwe dingen te ondernemen en nieuwe ervaringen op te doen. De baaien van Cabo de Palos blijf ik voorlopig echter met plezier bezoeken. De zee is nooit hetzelfde, elke snorkel- of zwemdag is anders. Deze keer was het hoog water waardoor ik voorzichtig over de rotsen kon snorkelen, een met de vissen, groot en klein. Ik liep mij op de stroming meevoeren, keek mijn ogen uit en luisterde naar mijn eigen ademhaling in mijn snorkel. Volledig Zen... De onderwaterwereld blijft mij verwonderen. Ook dicht bij huis.

Spuit 11

Het is vandaag de elfde verjaardag van onze grote kleine vriend Yuda in Bali. Hij gaat van knulletje naar knul. Te groot voor speelgoedautootjes, te klein voor de helicopter. Afgelopen weekend video-appten we weer met hem en de rest van zijn familie. Moeder Elsa kondigde voor aan dat de aanstaande jarige graag over zijn verjaardagsdoos wilde praten. Sinds jaren sturen we de beide kinderen een doos vol verrassingen voor hun verjaardag. We besloten hem eventjes te foppen (de doos kwam al weken geleden aan). Toen het onderwerp ter sprake kwam, haalde ik een doos tevoorschijn en zei hem dat die dit jaar door tante Pos was teruggestuurd. Nog leeg ook. Daarop draaide ik de doos om. Het werd stil aan de andere kant van de lijn en zijn gezicht betrok. Na luttele seconden zei hij in smetteloos Engels “without the box, I still love you”, gevolgd door de mooist denkbare glimlach. Welnu, dat gevoel is volkomen wederzijds. Tien jaar geleden veroverde hij onze harten stormerderhand en die weet hij nog steeds te beroeren. Wij, zijn witte surrogaatoma’s, houden van hem.

Selamat hari ulang tahun!

A Boy’s Song

With lifted feet, hands still,
I am poised, and down the hill
Dart, with heedful mind;
The air goes by in a wind.

Swifter and yet more swift,
Till the heart with a mighty lift
Makes the lungs laugh, the throat cry:
“O bird, see; see, bird, I fly!

Is this, is this your joy?
O bird, then I, though a boy,
For a golden moment share
Your feathery life in air!

Say, heart, is there aught like this
In a world that is full of bliss?
‘Tis more than skating, bound
Steel-shod to the level ground.

Speed slackens now, I float
Awhile in my airy boat;
Till, when the wheels scarce crawl,
My feet to the treadles fall.”

Alas, that the longest hill
Must end in a vale; but still,
Who climbs with toil, wheresoe’er,
Shall find wings waiting there.

Henry Charles Beeching (1859-1919)

Vandaag viert ook vriendin Rose-Marie haar verjaardag voor de 65ste keer, nu in Wenen. Over deze stad las ik gisteren dat het de beste woonplek ter wereld is. En mijn nichtje Linde is tien jaar geworden. Beiden van harte gefeliciteerd!

Slechts twee

Foto: My Guide Tenerife

Het statief stond klaar, de digitale camera zat erop geschroefd. Het wachten was op de duisternis en de meteorietenregen die voor de avond en nacht van zondag op maandag was voorspeld. In een fotografie-tijdschrift vond ik nog enkele tips voor ISO en andere instellingen teneinde de beste resultaten te verkrijgen. Ik was er klaar voor! We hadden die avond toch niet veel te doen...

Het VPRO-programma ‘Zomergasten’ van dit seizoen kan mij (nog?) niet bekoren. De serie trapte af met theatermaker Romana Vrede. Ik herinner mij de eerste keer dat ik haar zag op tv; destijds was ze tafeldame bij DWDD. Die eerste kennismaking met haar vond ik interessant, zij boeide mij. Inmiddels niet meer. Ik zou haar als zomergast een ‘one issue lady’ willen noemen. Het ging vooral over haar zoon Charlie die niet alleen autistisch is maar ook zwaar geestelijk gehandicapt. Dat is geen kattepis. Om nu voortdurend alles naar hem terug te leiden, was voor mij als kijker echter een brug te ver. Ik kreeg sterk de indruk dat autisme het interessantste aspect aan haar kind is terwijl de geestelijke handicap hem, naar verluidt, veel meer parten speelt. Bovendien was ze af en toe knap irritant tegenover gastvrouw Janine.

De tweede gast van het programma was voetbalcoach Louis van Gaal. Over het feit dat hij daar zat, trok ik mijn wenkbrauwen al op. Heeft die man dan dingen te zeggen die kijkers drie uur lang kunnen boeien? Ik vroeg het mij serieus af. Zijn eerste beeldfragment had voorspellende waarde, wat mij betreft. Hij koos voor een stukje uit het spelprogramma ‘Een kwartje per seconde’ (1961); fantasieloos, braaf en oersaai. Ik hield het nog geen uur vol, voor mij was de maat snel vol.

Afgelopen zondag was het de beurt aan internetpionier Marleen Stikker. Zij sprak over de opkomst van internet in de jaren ’80, een tijd die ik zelf ook tussen de computers doorbracht. Destijds werd ik als afgestudeerde taaljuf-zonder-perspectief-op-werk omgeschoold tot computernetwerkdeskundige. Die switch van alfa naar beta was niet gemakkelijk maar het bezorgde mij mijn eerste baan bij een man -oorspronkelijk landbouwingenieur- die carrière maakte bij computergigant IBM en daarna zijn eigen adviesbureau in informatietechnologie begon. Daar bleek ik op mijn plek te zijn. We adviseerden, gaven cursussen en schreven boeken samen. De rest is geschiedenis. Stikkers eerste fragment kwam uit de film ‘The Matrix’ (1999). Ik ken die science fiction-film goed want in dat jaar was het leidraad tijdens een internetcongres in Florida waaraan ik deelnam. De andere, door Stikker gekozen fragmenten vond ik weinig afwisselend - al zag ik ze niet allemaal. Als tv-persoon is zij niet iemand die mij als kijker boeit al vond ik haar avond tot nu toe het best.

Aanstaande zondag is Rusland-correspondent en schrijver Pieter Waterdrinker te gast. Op de website van het zomerprogramma zegt hij “ik was volkomen verbijsterd toen Zomergasten mij vroeg voor deze parel op de Nederlandse tv.” Nou, ik ook! En die parel trekt gemiddeld slechts 300.000 kijkers per uitzending, met een presentatrice die zich niet met haar gasten verbonden lijkt te voelen. Tja. Wellicht wordt het tijd dat het programma stopt? Heeft het concept zijn beste tijd gehad en is de voorraad boeiende sprekers uitgeput?

Lang nadat de duisternis inviel, wandelden mijn liefje en ik naar de boulevard; de tripod hing nonchalant over mijn schouder. Fotografie is een van mijn hobby’s en een meteorietenzwerm als de Perseïden met eigen ogen zien, of zelfs vastleggen op de gevoelige plaat is een niet te missen kans. Er waren nog veel mensen op straat. ’s Morgens vroeg en ’s avonds laat is het relatief koel aan zee. Op de voorpagina van La Verdad stond maandag dat de zee hier al 30 graden Celsius bedraagt. Normaliter wordt die temperatuur pas bereikt in oktober. De luchtvochtigheid is thans huizenhoog en waar luchtvochtigheid is, zijn wolken. Ik keek omhoog en zag er steeds meer binnendrijven, totdat het firmament bijna helemaal was bedekt. Foute boel (al ben ik een officiële wolkenstaarder)! Dat bleek later voor grote delen van Europa te gelden. 

Onlangs las ik dat Sony een supersnelle digitale camera lanceerde: de Alpha9. Deze superlichte camera met heel hoge beeldkwaliteit is sneller (20 beelden per seconde) en krachtiger dan alle concurrenten. De camera is eveneens stiller vanwege een elektronische sluiter die geluidloos fotograferen mogelijk maakt. De A9 is een zogenaamde ‘fullframe’ systeemcamera, geen spiegelreflexcamera want dit apparaat heeft geen spiegel. Wel een zeer grote en krachtige beeldsensor die tevens zeer snel scherpstellen mogelijk maakt (60 keer per seconde).

Deze camera won alle grote prijzen tijdens recente competities. Camera Grand Prix 2018 riep de Sony A9 uit tot ‘Camera van het Jaar’. Concurrenten Canon en Nikon hebben het nakijken al zou Nikon op 23 augustus een mededeling doen over eenzelfde type spiegelloze camera. Men verwacht dat Sony met de A9 marktaandeel gaat winnen. Sony richt zich met deze camera voorlopig op de professionele markt. De prijs voor de body ligt ruim boven € 5.000 (dat is nog steeds goedkoper dan de SLR‘s van Canon en Nikon). Het Japanse bedrijf zou ook de equivalent voor semi-professionals en voor amateurs in de pijplijn hebben.

In een recent Bloomberg-artikel las ik dat de Japanse autoriteiten alleen fotografen met geluidloze camera’s zullen toelaten bij de aanstaande abdicatieceremonie van keizer Akihito (april 2019). Dat komt erop neer dat alleen eigenaren van Sony Alphas welkom zijn. Een opmerkelijk keizerlijk decreet, zijn laatste...

Eenmaal terug in onze straat, zonder één enkele foto van een vallende ster, stopten we even voor een praatje bij onze Spaanse buurvrouw Carmen. Ze had ons eerder op de avond zien gaan en vermoedde dat we gingen vissen. Vissen! Ik moest erom lachen en toonde deze lieverd wat ik dan wel droeg. Zo kwam de foto van de enige twee sterren van de avond tot stand. De Perseïden-sterrenregen zou nog tot 24 augustus zijn te zien. Wij blijven dus naar boven kijken, al was ook gisteren deels bewolkt.

Week van de pech

Dachten we dat onze reizende vriendin Bernadette in Indonesië aan het begin van deze week weer op Vaderlandse bodem zou landen, niets was minder waar! Gisterochtend vond in Lombok een beving van 5.9 op de magnitudeschaal plaats, nadat er honderden naschokken kwamen tussen de vorige grote en deze. De dagenlange vertraging die ze opliep, kwam voort uit een technische storing aan het toestel. Haar geplande vliegmaatschappij maakte dan ook een heel slechte beurt. Na een slechte bui die enkele uren aanhield, maakte Bernadette er alsnog het beste van met uitjes naar interessante (VOC-)plekken in en om hoofdstad Jakarta. Wel overschreed ze daarmee de datumgrens van haar visum hetgeen leidde tot een onderhoud met immigratiemedewerkers en een boete bij de uitreis. Die mag Etihad betalen. Ze sloeg Abu Dhabi over, werd omgeboekt naar de KLM die haar veilig naar huis vloog.

In Spanje sloeg de eerste hittegolf van de zomer van 2018 toe. Dat is hier aan de orde bij aanhoudende temperaturen van tenminste 35 graden Celsius. Dat zou voor ons te doen zijn, als de luchtvochtigheid niet zo hoog was. Nog nooit maakten we zulke hoge waarden mee. Het wachten is op fikse onweersbuien en regen maar die lijken voorlopig niet aan de orde. Mijn liefje en ik zijn geen liefhebbers van airco maar er moest wat gebeuren. Enkele weken geleden maakte zij mij attent op een apparaat genaamd 'CoolAir'. Deze mobiele airco zou een storm veroorzaken in Spanje. Daar wilde ik het mijne van weten. We bekeken het ding online en lazen de gloedvolle reviews. Ontwikkeld door Duitse ingenieurs, handzaam. We besloten tot aanschaf over te gaan, betaalden en wachtten op de leverantie die vijf dagen later zou zijn. En wachtten. En wachtten nog langer. Het tracking-systeem gaf geen enkele info. Chatten met medewerkers was evenmin positief. Ik mailde maar eens, met radiostilte aan de andere kant van de lijn tot gevolg. Kortom: een belabberde klantenservice. Na drie weken werd er een pakje afgegeven. The CoolAir had arrived. Het was geen revelatie maar een deceptie... Te klein, te zwak, te simpel. Het apparaat doet nu af en toe dienst in mijn werkkamer (vriend Hugo zou zeggen 'het bloghok').

Terug naar de reguliere middelen. We zetten de airco in de logeerkamer aan om koude lucht naar de andere ruimtes te transporteren. Het ding floepte aan maar bracht geen verkoeling. Conclusie van technicus 1: compressor kapot. We lieten het apparaat door een tweede technicus controleren. Conclusie 2: moederplaat disfunctioneel. Dat zijn twee verschillende euvels. Alles was reparabel voor veel meer en ietsje minder dan de aanschafprijs van een nieuwe. We kozen voor nieuw.

Bij die gelegenheid besloten we de twee bestaande units die hoog aan de buitenwand van ons huis hangen, te laten verwijderen. Ze werkten immers niet meer. Deze roestbakken die de vorige eigenaren installeerden, werden hangout-plekken voor flirtende vogels, met alle gevolgen vandien. We vroegen prijsopgave bij Spaans installatiebedrijf 1: ruim €500, grotendeels voor het bouwen van een steiger. De prijsopgave van de lokale klusser en zijn buitenlandse medewerkers: €50. Tja. Stoere mannen zouden het geheel demonteren met twee hoge ladders naast elkaar. (Zij waren het die onze buitenwand onlangs betegelden.) Ook deze klus klaarden zij zorgvuldig, veilig en zonder problemen. Oude gaten werden gedicht, nieuwe werden gemaakt. Een lik verf hier en daar maakte de installatie compleet. De nieuwe airco werkt naar behoren. We sliepen intussen twee nachten door, zonder uit bed te drijven.

De ene kwestie was nog niet opgelost of de volgende diende zich aan in huize Barefoot. Op woensdag jongstleden ging onze smart-televisie op zwart, al bleven we geluid horen. Daar word ik nu chagrijnig van! We lieten twee technici er afzonderlijk naar kijken. Hun gezamenlijke conclusie: kaputt. We schaften een nieuwe tv aan die dezelfde middag werd geïnstalleerd. Ongekend voor Spaanse begrippen, zeker in zomertijd. De installatie en activering van diverse functies liep gesmeerd maar bij CanalDigital, leverancier van Nederlandse zenders voor kijkers in het buitenland, ging het mis. Er was geen contact met de Astra-satelliet. Volgens Pablo lag het aan het zenderkastje. Daar geloofde ik niets van en daarom belde ik oude-vertrouwde Jávi van Campoamor die ik goed leerde kennen toen ik destijds vice-president was van de Vereniging van Huiseigenaren. Deze vriendelijke en competente technicus installeerde onze schotel nadat we naar de kust verhuisden en stelde alle zenders opnieuw in. Ik had mazzel: hij was in de buurt en zou in een uurtje op de stoep staan. Er bleek niets aan de hand, de nieuwe tv had een standaardinstelling voor een andere satelliet dan de onze. Het werd in 5 minuten hersteld, ik mocht niets betalen.

Dat alles is klein leed bezien in het grotere geheel, ik realiseer mij dat.

De grootste pech valt mijn zus Ineke deze week te beurt. Zij wordt vandaag voor de tweede keer in haar leven geopereerd aan borstkanker in een academisch medische centrum. De eerste keer kreeg ze de diagnose gesteld toen zij al jarenlang mantelzorger was voor haar man Aad, die aan uitgezaaide botkanker leed. Mijn alleraardigste schoonbroer overleed in juni 2008, op 59-jarige leeftijd. Er was destijds helaas weinig aandacht voor haar ziekteproces... Sinds haar pensionering, een zee aan vrije tijd, betrokken oma zijn en de adoptie van een lieve en prachtige hond uit Griekenland, Iris, leek het leven haar weer toe te lachen. Totdat het noodlot opnieuw toesloeg. Op een andere plek. Mijn gedachten zijn nu bij haar. Haar tweelingzus -ook een zus van mij- staat haar vandaag in het ziekenhuis bij en wacht tot ze weer wakker wordt. De operatie valt samen met de verjaardag van haar jongste kleinkind Ties dus dat moet een goed voorteken zijn. Dit gedicht is voor haar.

A Streak of Bad Luck

Sometimes, we run into a streak of
bad luck. After awhile, you get to the
point, that you wish, it would let up.
Enough you cry and you can't help,
but wonder why. You begin to think,
what did you do, that made all this
hard luck come to you? Of course,
there is no answer here and you just
have to hope, it soon will come to an
end. But one can get very impatient,
for how much time, can you spend? It
makes you kind of weary and your
thoughts become rather bleary, for
you wonder, what tomorrow is going
to bring.

You just have to hold on, as
long as you can, for right now, that's
the best thing. With that thought in
mind, I'm sure you will find some
comfort, in some way. For no matter
how bad it all seems now, in time,
you'll see a better day! 

Audrey Heller (hedendaagse Amerikaanse dichteres)

Out with a bang

Gisteren was het vriendin Bernadette’s voorlopig laatste dag in Indonesië en dat heeft zij geweten! Om circa 2 uur 's middags onze tijd kwam op de iPad een melding binnen van een grote aardbeving op Lombok met kracht 7.0 op de magnitudeschaal. We schrokken ons een hoedje. Een week geleden vond daar iets vergelijkbaars plaats en ook die beving had zij op Bali gevoeld. Zelf maakten wij in de tijd dat wij in Bali woonden enkele bevingen mee maar niet van deze kracht.

We vroegen Bernadette terstond of zij in orde was. Zij verbleef in zuid-Bali maar dat ligt niet ver van oosterbuur Lombok. We hadden het bericht nog niet verstuurd of we kregen reacties. Ze dineerde op het moment van de quake in een Italiaans restaurant waar iedereen in paniek naar buiten rende. Ze vond dit een heel nare ervaring, er was veel paniek. We vroegen Elsa en Ketut in het Hoge Noorden vervolgens ook of zij in orde waren. Het duurde tamelijk lang voordat hun reactie kwam: op de brommer hadden ze niets gevoeld. Dat is niet de eerste keer dat wij ons zorgen maken en dat zij onbezorgd verder leven. Het zij zo, ik ben er blij mee.

Op internet zocht ik naar meer informatie. Daar meldde De Telegraaf, zogenaamd de wakkerste krant van Nederland, dat er een aardbeving in het binnenland van Bali had plaatsgevonden, met kracht 7.1. We schrokken ons wederom een hoedje. Dit bericht bleek echter incorrect. Al jarenlang gebruik ik de app Quakefeed op de iPad; die is doorgaans correct en vermeldde Lombok, niet Bali. Deze Nederlandse krant bleek het dus niet bij het juiste einde te hebben. Tien minuten later was het artikel dan ook niet meer op internet te vinden. Onjuiste berichtgeving, foute boel. Dat kun je je als krant niet veroorloven. Het is vakantietijd dus je kunt op je klompen aanvoelen dat er veel Nederlanders in de regio zijn, nog even los van de ex-pats die daar permanent wonen (en waarvan wij er een aantal goed kennen).

We waarschuwden onze reislustige vriendin voor naschokken. Dat bleek geen loze waarschuwing: 4.9, 4.7, 4.3, 5.0 meldde mij app... We spraken af dat we zouden video-appen zodra ze terug was in haar hotel in Canggu. Inmiddels was er ook een tsunami-waarschuwing afgegeven. De Gili-eilanden zouden volgens haar zijn getroffen en er zou schade zijn ontstaan aan het vliegveld van Denpasar, Bali. Wij lazen dat mensen op de luchthaven onder de tafels zaten, een deel van het dak stortte in.

Mijn liefje en ik woonden op Bali toen in maart 2011 de aardbeving (kracht 8.9) in Japan plaatsvond. Er werd destijds een tsunami-waarschuwing afgegeven voor landen aan de Grote Oceaan: Filipijnen, Indonesië, Australië, Nieuw-Zeeland en de westkust van Amerika. Wij waren op weg naar vrienden voor een dineetje. Toen wij aankwamen, stonden zij klaar om de heuvels van Lovina in te vluchten. Wij bleven, zij ook. De volgende dag blogde ik erover (geen blub-blub). 

We overleefden het maar die ervaring maakte ons geen deskundigen.

Bernadette vond vooral de tsunami-waarschuwing eng en dat was begrijpelijk. Toeristen vertrokken uit haar hotel, er was sprake van een paniekerige sfeer. Ze logeerde in een kustplaats, moest ze met haar scooter naar het binnenland rijden? Het is op zo’n moment lastig om op 14.000 kilometer afstand het juiste advies te geven. Vanzelfsprekend hebben we het aller-allerbeste voor met onze beste vriendin maar we zijn heel ver weg en kunnen de lokale situatie onvoldoende inschatten. Rustig en alert blijven is dan het devies. 

Toen wij zelf die ervaring hadden in 2011, luisterden wij naar Australische en lokale tv- en radiokanalen. We vertelden Bernadette dat het beter was de lokale zender Metro, die live uitzendt, te volgen. En ze moest naar de receptie gaan om daar advies te vragen. Daar bleek een procedure klaar te liggen: als een bepaalde sirene klonk, moest iedereen naar het dak. Daarop moest ze vertrouwen. Reizen is verslavend maar het heeft zo zijn keerzijden.

Mijn liefje volgt al meer dan een jaar lang de plaatselijke voorbereidingen voor een heel groot internationeel congres dat in oktober van dit jaar in Bali zal plaatsvinden.  Het Eiland van de Goden laat ons om vele redenen niet los. Het gaat om 12.000 à 15.000 hoog geplaatste personen uit alle windrichtingen die daar bijeen zullen komen voor een meerdaagse vergadering van het Internationale Monetaire Fonds. In de aanloop naar dat evenement test men de noodprocedures, evacuatieroutes, het early warning system en meer van dat alles voortdurend. Op de goden kun je immers niet vertrouwen. De toenmalige gouverneur van Bali (Made Mangu Pastika) beloofde dat hij gasten persoonlijk in veiligheid zou brengen als zich een crisis zou voordoen. Dat zegde hij toe toen de vulkaan Agung uitbarstte. Al heb ik persoonlijk meer vertrouwen in de autoriteiten in het Zuiden dan in het Noorden, ik vroeg mij wel af hoe hij dat zou gaan waarmaken! Die vraag blijft gelden voor de eerder dit jaar nieuw gekozen gouverneur van Bali, I Wayan Koster (PDI-P). We gaan zien hoe dit verloopt. Het is al tijden onrustig in dit deel van de aardkloot...

Inmiddels werd de kracht van de aardbeving in Lombok teruggebracht naar 6.9; dat is nog steeds akelig zwaar. Inmiddels liep het dodental in deze provincie op naar 91. Kasian. Ook de tsunami-waarschuwing werd na anderhalf uur ingetrokken. Er zou een toename in golven zijn geconstateerd van 13 centimeter. Bernadette kon niet slapen, ze appte ons nog om 2 uur 's nachts. Op haar ruim twee maanden durende rondreis door Indonesië kreeg ze persoonlijk te maken met drie aardbevingen. Dat is niet verwonderlijk als je reist langs de Ring van Vuur maar leuk is anders. Die zal ze niet missen. Wij haar onderhoudende en meeslepende wekelijkse nieuwsbrieven wel.

Synchroonzwemmen

Verano Azul (rode pijl), mijn liefje (gele pijl)

Eerder deze week keerden mijn liefje en ik terug naar Cabo de Palos voor een snorkeluitje. Deze keer brachten we beiden onze uitrusting mee. We gingen nóg vroeger op pad dan vorige week. We zaten nog niet op de snelweg of het wolkendek werd zo dik dat de zon er niet meer doorheen kwam. O-o. Het bleek te gaan om de ‘nuebla de taró’, een weerfenomeen dat we hier niet eerder meemaakten. (Het woord is afkomstig van Fenicische zeelui.) Deze mist -aan land ‘bruma’ genoemd- ontstaat door hoge luchtvochtigheid in combinatie met wind uit het zuidoosten en de botsing van lage met hoge temperaturen. Het water is hier circa 25 graden Celsius, woensdag was de eerste officiële dag met hittegolf. In dit deel van Spanje betekent dat een temperatuur van boven 35 graden Celsius. Eenmaal op de kaap was de mist opgetrokken.

We parkeerden de auto langs het trottoir aan de rand van de baai, met de neus richting vuurtoren. Onze favoriete strandtent op de punt van de kaap was nog niet open. Dan maar eerst een wandeling naar boven, naar de vuurtoren. Van daaruit heb je bij helder weer mooi zicht op een deel van de kaap en op de baai waar we vorige week snorkelden en zwommen: Cala Túnez. Die baai was deze keer geen goede plek om te water te gaan, de oostenwind bracht kwallen mee. In tegenstelling tot de (relatieve) drukte van de vorige week zat er nu welgeteld één familie op Playa de la Calafría.

Eenmaal op de hoogte van de vuurtoren was er nog veel meer te zien. Nog niet zo lang geleden (april 2018) spoelde een dode potvis op Cabo de Palos aan die ruim 30 kilo plastic in zijn maag bleek te hebben; dat was dan ook de doodsoorzaak van deze grote walvis. De Spaanse kunstenares Belén Orta maakte een replica van dit trieste dier, die de bezoekers aan de kaap eraan moet herinneren zorgvuldig om te gaan met dit bijzondere stukje natuur.

Na de koffie snorkelden we in de baai aan de andere kant van de kaap, Cala de la Escalerica. Een degelijke stenen trap met houten reling leidt naar een klein kiezelstrand. Het water is hier werkelijk glashelder. Er waren deze keer heel andere dingen te zien onderwater dan tijdens de vorige snorkelpartij. Grote zeekomkommers, wuifend zacht koraal (zonder nemo), levende wulken met hun vaste bewoners, vissen met vervaarlijk uitziende stekelige rugvinnen, blauwe vissen, grote black Molly’s, scholen subtropische vissen die zich laafden aan het lichtgroene zeegras. 

Dit ‘posidonia oceánica’ is niet zomaar zeegras (en zeker geen alg), het is een typische plant van de Middellandse Zee die een bron van leven is. Het kan alleen groeien in zuurstofrijk, schoon water en is te vinden op dieptes van een halve meter tot 30 à 40 meter. Ook op de rifjes van onze eigen kustlijn in het uiterste zuiden van de provincie Alicante groeit het. De grasstengels kunnen meer dan 50 jaar oud worden, ze groeien circa één centimeter per jaar dus als je lang gras ziet, kan de plant wel een eeuw oud zijn. Dat maakt dat ik er anders naar kijk en er niet met mijn grote platvoeten of vinnen op ga staan. Er waren weer kleine en grote groepen duikers, vanuit de hele wereld. Een team van twee volgde ik een tijdje, boven hen hangend. De onderwaterwereld is een oase van rust… totdat je door de uitgeblazen bellen van duikers heen zwemt. Dat is oorverdovend luid! De grote bellen schoten als ongevaarlijke kwallen op mij af.

Sinds ons vorige bezoek kreeg mijn liefje de verse vis op de kaart van chiringuito Verano Azul niet uit haar hoofd. Vorige week lunchten we bij een restaurant aan de binnenhaven, deze keer reserveerden we een tafeltje op de punt van de kaap. Zij heeft nooit trek in gekweekte vis, ze meent het voer te kunnen proeven. Vanzelfsprekend begrijpt ze dat het kweken van vis noodzakelijk is omwille van duurzaamheid. Haar voorkeur gaat echter uit naar ‘salvaje’ (wild) en dat is vaak een kwestie van goed zoeken. De strandtent bood die dag onder andere vers gevangen dorada (soort zeebrasem), mero (soort baars) en lubina (zeewolf) aan. Ook stonden extra grote rode garnalen op de kaart, voor €120 per kilo. De kok raadde dorada a la plancha aan; de hele vis -exclusief ingewanden- ging op de hete plaat. De vis was overheerlijk en heel smakelijk bereid al kostte het een klein vermogen.

Ondertussen, 14.000 kilometer verderop…

Vriendin Bernadette verbleef een week in Noord-Bali om onze Balinese familie te bezoeken die zij negen jaar geleden bij ons leerde kennen. Op de dag dat wij snorkelden bij Cabo de Palos, haalde zij Yuda en Damai met toestemming een uurtje vroeger van school op om met hen de nieuwste lokale attractie te bezoeken: ‘Ocean Park’. Sinds de recente opening stond het op de wensenlijst van de mannetjes. We ontvingen foto’s van banden die van glijbanen afkwamen en van een tropisch golfslagbad met meedobberaars. Westerse kinderen zouden wellicht hun neus ophalen voor z’n ervaring maar de beide gastjes vonden het een piekervaring. (Een Noord-Balinese kinderhand is sneller gevuld…) Ook pa Ketut ging mee het water in terwijl zwangere Elsa vanaf de kant foto’s nam en video’s maakte.

Na deze zwempartij stond ook nog een gezamenlijk etentje op hun programma, bij onze  favoriete Warung Ayu. Wij trakteerden. Zij, vijf personen, aten en dronken met elkaar voor €26. Kom er eens om! In het nieuwe park kregen ze vrijkaarten voor de entree van het oudere pretpark ‘Krishna Funtastic Land’. (Wij bezochten dat in december 2016 met de mannetjes.) De volgende dag was dus wederom een hoogtepunt. Hun bonte avond vierden ze onder andere in de botsauto’s. Ik moet onze vriendin nog even uitleggen dat ‘bonte avond’ niet hetzelfde is al bont-en-blauwe avond. Kasian! Wat werden ze verwend door suikertante Dette… Deze week zal onvergetelijk zijn voor Yuda en Damai maar ook Elsa & Ketut zullen dit samenzijn niet gauw vergeten. De vriendschap is bezegeld, Bernadette heeft er nieuwe familie bij. Ze keerde inmiddels naar het zuiden van Bali terug voor het laatste traject van haar Indonesië-rondreis.

Onze snorkeldag aan de kaap die samenviel met virtueel zwemmen in Noord-Bali,  gaven mijn liefje en ik beiden een dikke 9 als cijfer. Daar waait altijd een verfrissende wind, het is er gemiddeld 5 à 6 graden koeler dan in onze wijk aan zee. Als we de loterij winnen, kopen we daar een vakantiehuisje voor de zomermaanden! De volgende ochtend ontdekten we twee deuken en daartussen een kras over de volle breedte van het rechterportier van de auto. Een domper en de dader lag op het graf… Dat moet zijn gebeurd met een parasolstang of een strandstoel, door langslopende badgasten. Tja. Volgende week gaan we weer parkeren op het grote terrein.