Een kwal in Cornwall

In de Britse krant The Guardian tref je wekelijks een natuurfotocollectie aan van opmerkelijkste dingen in de voorgaande dagen. Deze foto viel op en wist mij zelfs tot poëzie, zij het van de eenvoudige soort, aan te zetten. Het werd een limerick.

Er was een kompaskwal in Cornwall

Die lag daar morsdood aan de wal

Maar in zijn tentakel

Ja,´t was een spektakel

                                                        zat een wijting verstild in de val

De foto werd ingezonden door de Cornwall Wildlife Trust, een goededoelenorganisatie uit 1962 die plaatselijke natuur sindsdien beschermt en beheert. De tentakels van een kwal kunnen beschutting bieden aan kleine vissen en andere dieren in zeeën en oceanen maar soms gaat dat dus gruwelijk mis!

Cornwall is een graafschap aan de zuidwestkant van Engeland, Land´s End is de westelijkste punt van de regio. We hebben goede herinneringen aan bezoeken aan dit deel van het Verenigd Koninkrijk. We waren ooit binnenlandse toeristen die het nieuwe vaderland wilden leren kennen. Penzance, St. Ives, Truro, Newquay, Tintagel, Bodmin, Padstow… mooie namen en interessante plaatsen bomvol Cornische cultuur en zand, zee en surfvertier. Het schijnt er thans overvol te zijn vanwege de staycation van hordes Britten van elders. Lokale mensen worden daar nu uit hun huurhuizen gezet omdat eigenaren ze als Airbnb willen verhuren aan beter betalende toeristen of willen verkopen aan de hoogste bieders. 

Elke dag als wij in zee zwemmen, zeilt er een grote parachute, voortgetrokken door een speedboot en met kinderen en volwassenen eraan bungelend, bij ons voorbij. Vauit het water zwaaien we weleens terug naar die luchtreizigers. De laatste truc die men bedacht, is dat de speedboot dusdanig veel vaart mindert waardoor de vliegeniers met hun voeten in de zee zakken. De boot geeft daarna een dot gas en de ballon stijgt naar ongekende hoogte; ik denk zelfs wel tot meer dan 100 meter. Dat moet een mooi gezicht zijn. Ik vraag mij af of men dolfijnen of walvissen kan zien vanaf die hoogte? 

Wij vroegen ons eerder al eens af of het ooit misging… Welnu, afgelopen maandagmiddag vond hier boven de jachthaven van Torre de la Horadada een ongeval plaats met twee Franse toeristen die onder zo´n parachute bungelden, losschoten en in volle vaart op afgemeerde boten in de haven afstevenden. Het voorval zou zijn veroorzaakt door een harde rukwind waardoor de parachute met passagiers losschoot. Ook dit had gruwelijk mis kunnen gaan! Beide passagiers overleefden het en kwamen met de schrik vrij. Ze konden op eigen gelegenheid de plaats des onheils verlaten.

Mijn liefje en ik gingen onlangs weer snorkelen in de wateren rondom Cabo de Palos. Dat is de oostelijkst gelegen punt van de provincie Murcia, met baaien en rotspartijen die ver uitsteken in de Middellandse Zee. Een Spaans soort Land´s End. Elke zomer ga ik daar met veel plezier naartoe om te genieten van de onderwaterwereld. We bezoeken die plek bij voorkeur tijdens weekdagen; de weekenden zijn er te druk en te vol. Het is geen Belize of Fiji qua leur en koraal  maar er is genoeg te zien om een (geoefende) zwemmer een dagdeel lekker bezig te houden. 

Voor haar namen we deze keer een strandstoel, parasol en sudokoboekje mee. Gisteren las ik in de krant dat de bedenker van de sudoku, de Japanner Maki Kaji op 69-jarige leeftijd aan kanker overleed. Nou ja, hij was niet precies de bedenker maar zorgde er wel voor dat deze nummerpuzzle wereldwijd favoriet werd van liefhebbers. Hij werd net zo oud als mijn liefje nu is maar zij gaat gelukkig door. Haar boekje is nog lang niet uit! Voor mij zijn flippers en het Easybreath-masker voldoende voor een perfect dagje uit aan zee. Doorgaans zit ik zelf niet aan de wal maar snorkel ik de gehele tijd in meer dan één baai en op meer dan één plek. Voor haar is één verfrissende duik voldoende. We streken neer aan het eerste strandje vanaf de grote parkeerplaats, aan de voet van de vuurtoren. Op dat moment was er nog volop plek voor onze spullen. Het strand vulde echter in rap tempo op.

Er was weer veel te beleven op en onder water. Een kleine octopus (‘pulpo’) van de soort octopus vulgaris, probeerde zich te verstoppen voor een groepje vissen dat op de loer lag. Ik keek minutenlang met belangstelling toe, af en toe een plaatje schietend met mijn ouwe-trouwe onderwatercamera. Deze inktvissoort met acht tentakels en drie harten verschoot af en toe van kleur en dat maakte het gemakkelijker om in te zoomen. Je ziet overigens steeds meer snorkelaars met camera´s, action cams en Easybreath-maskers in het water.

Meestal begin ik aan de linkerzijde van de baai en zwem dan langs de rotsen tot aan het zogenaamde meditatiehoekje (Rincón de la Meditación). Dat is precies de plek voor mij, zelf ontspan ik vooral in het water! Dan steek ik over naar de rotspartijen aan de rechterkant en snorkel dan terug naar het strand. Dat noem ik mijn natte ommetje. Een vriendelijke Spanjaard met wie ik daarvoor een praatje maakte, maakte mij attent op een inktvis in een spelonk van die baai. Wilde ik daarvan een foto maken? Hij wist immers niet wat ik al had vastgelegd. Ik zwom achter hem aan en keek toe hoe ook dit dier door vissen werd belaagd en zich steeds verder terugtrok. Pulpos zijn heel slimme dieren die over korte- en langetermijngeheugen beschikken.

Toen ik uiteindelijk richting het strand zwom, merkte ik een parelkwal op aan het wateroppervlak. Het dier trok de aandacht vanwege de kleur: felroze maar je moet op afstand blijven. Deze kwallensoort, de bekendste in de Middellandse Zee, is namelijk giftig. Al te innig contact tussen mens en een van de tentakels van deze kwal kan leiden tot veel pijn. Het gif is niet dodelijk; wel kun je een zeer sterk allergische reactie krijgen.

Aan elk tentakel zitten giftige cellen die het dier helpen bij het vangen van prooi en als beschermingsmechanisme. Elke cel bestaat uit een capsule met daarin een piepklein pijltje, voorzien van een giftig proteïnemengsel. Bij aanraking schiet dat in het lichaam van een mogelijke prooi; dus ook bij een zwemmer. Dat gebeurt in minder dan een miljoenste van een seconde en met een kracht die vergelijkbaar is met een afgeschoten kogel, las ik op internet. De plek op het mensenlichaam raakt onmiddelijk ontstoken. (Daar kan het coronavirus nog iets van leren!)

Nu heb ik door mijn snorkelkleding minder blote huid dan de gemiddelde zwemmer maar toch ga ik zo´n dier graag uit de weg. Daarom maakte ik mij direct uit de voeten na de foto. Enkele zwemslagen verder zag ik nummer 2, een kleinere variant van dezelfde kwal. Minder roze maar met een pulserende hoed, een kleiner lichaam en kortere, fijnere tentakels. Ook zo eentje moet je als zwemmer te allen tijde vermijden. Ik klikte nogmaals, voor het fotoarchief. 

Daarna kroop ik uit het water en zeeg neer naast mijn liefje die net een van haar haar lastigste puzzels (niveau 14-15) oploste. We bespraken onze belevenissen, aten samen een plakje ontbijtkoek en daarna ging ik op weg naar de tweede baai, Cala del Muerte, aan de andere kant van de rotspunt. Daarvoor moet je met een lastige stenen trap (ongelijke treden) afdalen naar een uiterst smal en klein strand, alvorens te water te kunnen gaan. De temperatuur van het zeewater voelde er koeler aan. Aan deze kant tref je grotere scholen vis aan en wuift het vele Neptunuszeegras (Posidonia oceanica) je uitnodigend tegemoet. Onder mij ontwaarde ik duikers; een volwassen man en een kind hingen net boven de bodem, met zeer roestige zuurstofflessen op hun rug. Het is te hopen dat die roest niet ook in de flessen zit. Ik bleef snorkelen totdat ik de kou in mijn lichaam voelde kruipen.

Aan het strand van mijn liefje was intussen reuring ontstaan. Niemand was op dat moment in het water. Een aantal zwemmers werd gestoken bij aanvaring met een parelkwal. Het aantal kwallen nam daar flink toe sinds mijn eerste duik. Ze verschijnen dichter bij het strand bij oostenwind en bepaalde zeestroming. Een Spaanse vrouw ging rond met een grote tube pijnverzachtende crème, die ze voorzichtig aanbracht op de schouders en ruggen van gestoken zwemmers. Het overkwam een jonge knul naast ons. Ik vroeg hem hoe pijnlijk het was. “Mucho dolor”, antwoordde hij met een van pijn vertrokken gezicht. De grote plek op zijn rechterbovenarm zag eruit als een brandwond.

Wij besloten daarop niet meer te gaan zwemmen. We keerden vroeger huiswaarts dan gepland. Op de terugweg zagen we dat het parkeerterrein van het regionale park Calblanque, een ander fraai strand- en baaiengebied, overvol was. Ook de overgrote meerderheid van de Spanjaarden gaat dit jaar op zomervakantie in eigen land. Eenmaal thuis, downloadde ik de app ‘Infomedusa’ op de telefoon. Met deze applicatie kun je checken wat zich rond een te bezoeken strand afspeelt qua windsterkte en -richting, golfhoogte en -vorm, kleur van de zwemvlag en de aanwezigheid van kwallen (die heten in het Spaans ‘medusas’). Erg handig in deze tijd van het jaar!